Στο παρακάτω άρθρο, θα γίνει η προσπάθεια να πραγματοποιηθεί μια λεπτομερής ανάλυση των εξοπλιστικών προμηθειών που συμβασιοποιήθηκαν ή και ολοκληρώθηκαν από τη χώρα τα τελευταία τέσσερα περίπου χρόνια. Οι πρωταρχικές πηγές πληροφόρησης που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν τρεις πρόσφατα δημοσιευμένους πίνακες που περιλαμβάνουν νέους και υπο-υλοποίηση εξοπλισμούς από το Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Μέσω της παρούσας ανάλυσης, επιδιώκεται η αποτύπωση και αξιολόγηση των προμηθειών που επιλέχτηκαν σε αυτό το χρονικό πλαίσιο, καθώς και η ανάδειξη πιθανών προβλημάτων που υφίστανται σε αυτές.
Οι πρώτοι δύο πίνακες αφορούν συμβασιοποιημένες εξοπλιστικές προμήθειες κατά την περίοδο 2019-2022 και προμήθειες που συμβασιοποιήθηκαν το 2023. Ο τρίτος πίνακας αναφέρει τις εξοπλιστικές προμήθειες που προωθεί η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΜΥΝΤΙΚΩΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (ΓΔΑΕΕ) κατά προτεραιότητα και την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε αυτές. Δεν θα γίνει αναφορά σε όλα τα προγράμματα καθώς κάποια από αυτά έχουν παρουσιαστεί και αναλυθεί στο παρελθόν.
Χρήσιμες επεξηγήσεις
- ΓΔΑΕΕ = Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων
- ΠΑ = Πολεμική Αεροπορία
- ΠΝ = Πολεμικό Ναυτικό
- ΣΞ = Στρατός Ξηράς
Συντηρήσεις Συστημάτων/Follow on Support (FOS)
Στην πολύ σημαντική κατηγορία των συντηρήσεων βλέπουμε την αναφορά αρκετών συστημάτων, κάτι πολύ εύλογο αν σκεφτούμε την κατάσταση των Ενόπλων Δυνάμεων.
Συνοπτικά για τον ΣΞ έχουμε συμβάσεις που αφορούν την υποστήριξη των Ε/Π NH90, CH-47D, OH-58D και AH-64. Την υποστήριξη των αντιαεροπορικών συστημάτων σοβιετικής/ρωσικής προέλευσης, ΤΟR-M1 και OSA και την προμήθεια ανταλλακτικών για διάφορα συστήματα κυρίως προεχόμενα από τις ΗΠΑ.
Στο ΠΝ υπάρχει ενεργή σύμβαση FOS για τα ASW Ε/Π S-70B “Aegean Hawk” και ενεργείς συμβάσεις για συντήρηση/υποστήριξη των συστημάτων εγγύς προστασίας (CIWS) Ram και Phalanx, των πυραύλων Penguin καθώς και για τη συντήρηση/υποστήριξη μηχανών πλοίων του στόλου (ΤΠΚ, ΜΕΚΟ, Type 214). Μια σύμβαση προς διαπραγμάτευση αφορά και τις μηχανές των φρεγατών τύπου Έλλη.
Στην ΠΑ βρίσκουμε ίσως και τις περισσότερες συμβάσεις. Όπως και στην περίπτωση του ΣΞ έχουμε υποστήριξη αντιαεροπορικών συστημάτων (των κοινών TOR-M1), των γαλλικών συστημάτων Crotale NG (2 συστήματα έχει και το ΠΝ) και των Patriot. Συμβάσεις για υποστήριξη Ε/Π AB-205 και AS 332C1 “Super Puma”. Υποστήριξη των μαχητικών F-16, Mirage 2000-5, Rafale F3R και F-4 Phantom II.
Σύμβαση προς διαπραγμάτευση για την υποστήριξη των ΑΣΕΠΕ Erieye EMB-145H. Συμβάσεις για την υποστήριξη διάφορων βλημάτων, ενδεικτικά για SCALP-EG, IRIS-T και AIM-9L. Τέλος έχουμε τις προσπάθειες συντήρησης των μεταγωγικών C-130.
Προβληματισμοί ν.1
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η χρόνια εγκατάλειψη των Ενόπλων Δυνάμεων έχει αφήσει πολλά προβλήματα που δεν μπορούν να επιλυθούν μέσα σε μία νύχτα. Σίγουρα υπάρχουν περισσότερα συστήματα με ανάγκες σε υποστήριξη που θα συμβασιοποιηθούν αργότερα. Είναι σημαντικό πάντως που βλέπουμε προσπάθειες συντήρησης ακόμα και σε νεοτοποθετηθέντα συστήματα (Rafale). Θυμίζουμε ότι στο παρελθόν αυτό δεν ήταν δεδομένο. Φαίνονται όμως και πολλά προβλήματα.
Στην περίπτωση του ΠΝ το μεγαλύτερο ζήτημα από τα παραπάνω είναι σίγουρα οι μηχανές των φρεγατών Έλλη. Θυμίζουμε ότι τα νεότερα πλοία της κλάσης έχουν φτάσει τα 41 χρόνια υπηρεσίας.
Στην περίπτωση των ρωσικών Α/Α συστημάτων TOR-M1 και OSA έχουν γίνει τα εξής, ολοκληρώθηκαν επιτυχώς οι δύο από τις τρεις συμβάσεις που αφορούσαν την συντήρηση υποσυστημάτων των δύο αυτών όπλων, πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η τρίτη που αφορούσε στη συντήρηση των ρωσικών συστημάτων διεύθυνσης πυρός (Ranzhir) οδηγείται προς ακύρωση. Δεν είναι σίγουρο κατά πόσο αυτό επηρεάζει τις δυνατότητες των υπόλοιπων συστημάτων καθώς κάποια από αυτά ίσως μπορούν να λειτουργήσουν και αυτόνομα. Η ακύρωση πάντως δείχνει την ανάγκη αντικατάστασης του ρωσικού οπλισμού από τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που φαίνεται στο τομέα των συντηρήσεων είνα σίγουρα το ζήτημα των C-130. Το γεγονός ότι έχει ολοκληρωθεί διακρατική σύμβαση με τις ΗΠΑ για συντήρηση των μεταγωγικών, ότι υπάρχει ενεργή σύμβαση μέσω του ΝΑΤΟ για συντήρηση 2 C-130 (αυτό πιθανότατα αφορά την ΕΑΒ) και την ίδια στιγμή η ΠΑ πετάει με δυσκολία 1-2 C-130, δημιουργεί έντονους προβληματισμούς για τον τρόπο της συντήρησης αλλά και της χρήσης των αεροσκαφών.
Πέρα από αυτές τις δύο συμβάσεις, υπάρχει και μία τρίτη προς υλοποίηση που αφορά στην συντήρηση 3 C-130 από το Ισραήλ. Τέλος οι πολλές διαφορέτικες συμβάσεις υποστήριξης των Mirage 2000-5 ίσως εξηγούν τους λόγους της αργής επαναφοράς των περισσότερων σε ενεργή δράση.
Αναβαθμίσεις
Στην περίπτωση των αναβαθμίσεων για τον ΣΞ υπάρχει ενεργή σύμβαση για περιορισμένη αναβάθμιση των επιθετικών Ε/Π AH-64A από το Ισραήλ. Παράλληλα γίνονται διαπραγματεύσεις για την αναβάθμιση του πυραυλικού πυροβολικού της χώρας.
Για το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) το πρόγραμμα αναβάθμισης που παρατηρούμε αφορά τις φρεγάτες τύπου ΜΕΚΟ. Η σύμβαση θα αποτελεί απευθείας ανάθεση στην γερμανική ΤKMS και στην Thales NL (Ολλανδίας). Εκτιμάται ότι δεν θα υπάρξει πρόοδος πριν την λήξη του 2023.
Προβληματισμοί ν.2
Οι προβληματισμοί σε αυτό το σημείο δεν αφορούν τόσο στην έλλειψη συμβάσεων για αναβάθμιση διαφόρων συστημάτων αλλά το καυτό ζήτημα της αναβάθμισης των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ. Θυμίζουμε ότι η αναβάθμιση είχε πρώτο αποφασιστεί σε ΚΥΣΕΑ του 2014. Από τότε βλέπουμε πολλές συναντήσεις χωρίς ωστόσο απτά αποτελέσματα. Όταν ξεκίνησε ο διαγωνισμός φρεγατών το ζήτημα επιλογής πρότασης για τις ΜΕΚΟ συνδέθηκε άμεσα με αυτόν. Όπως άφηναν να εννοηθεί πολλοί αξιωματούχοι, η εταιρεία/χώρα που θα κέρδιζε τις φρεγάτες θα αναλάμβανε και τις ΜΕΚΟ.
Μετά την υπογραφή των φρεγατών FDI και την ανακοίνωση προμήθειας κορβετών, η αναβάθμιση των ΜΕΚΟ συνδέθηκε με τις κορβέτες με παρόμοιο τρόπο. Πλέον όμως βλέπουμε ότι έχουν επιλεγεί εταιρίες που φαινομενικά δεν έχουν κάποια σχέση με τον διαγωνισμό κορβετών. Δεν υπάρχουν πληροφορίες ότι οι συγκεκριμένες δύο εταιρείες έχουν προτείνει κάποια κορβέτα.
Νέα συστήματα
Στην περίπτωση του ΣΞ δεν παρατηρούμε κάποια νέα εξοπλιστική προμήθεια άγνωστη προς το κοινό, με εξαίρεση την αγορά δορυφορικών προιόντων και υπηρεσιών τηλεσκόπησης. Τα υπόλοιπα αφορούν αντιαρματικούς πυραύλους (Spike NLOS, ΤΟW και STRIM), μεταχειρισμένα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης (για το Μηχανικό και τους Πεζοναύτες), νέους αρματοφορείς και διάφορα αναλώσιμα όπως για παράδειγμα εκπαιδευτικά βλήματα για τα άρματα μάχης Leopard.
Στο ΠΝ η βασικότερη προμήθεια είναι αυτή των κορβετών. Από τον σχετικό πίνακα μαθαίνουμε για το κόστος που εκτιμάται στα 2.122.880.000 δις ευρώ και ότι οι διαδικασίες δεν θα ολοκληρωθούν εντός του έτους. Πέρα από αυτό υπάρχει ενεργή διαπραγμάτευση για αγορά 16 επιπλέον Κ/Β Exocet MM40 Block 3, για τις δύο νεότερες πυραυλακάτους τύπου Ρουσσέν.
Στην περίπτωση της ΠΑ πέρα από τα γνωστά Rafale, γίνονται προσπάθειες απόκτησης βλημάτων Spice 1000/2000 και Rampage για τον στόλο των F-16.
Επίσης βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση η αγορά συσκευών κρυπρασφάλισης IFF Mode 5 για τα αεροσκάφη Rafale αλλά και για άλλα συστήματα αεροπορικής επιτήρησης (ΣΑΕ). Υποπτευόμαστε ότι η προμήθεια αφορά τα μεταχειρισμένα μαχητικά που προμηθευτήκαμε με γρήγορες διαδικασίες. Τέλος συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για την απόκτηση ΜΕΑ τύπου ΜQ-9B “Sea Guardian” από τις ΗΠΑ.
Προβληματισμοί ν.3
Στην περίπτωση του ΣΞ ίσως συναντάμε τα μεγαλύτερα προβλήματα από άποψη ηλικιάς εξοπλισμού. Το γέγονος ότι δεν βλέπουμε προσπάθειες αντικατάστασης παλαίου εξοπλισμού έστω και με μεταχειρισμένα συστύματα πρέπει να μας προβληματίζει. Με εξαίρεση τα ΑAVP-7A1 δεν βλέπουμε κάποιο άλλο σύστημα όπως TOMA (M2A2/Lynx), ΤΟΜΠ αλλά και οχήματα γενικής χρήσης. Καμία αναφορά δεν γίνεται και στα μεταφορικά Ε/Π UH-60 “Black Hawk”. Επίσης μπορούμε να πούμε πλέον με μεγάλη βεβαιότητα ότι έχουν σταματήσει οι προσπάθειες απόκτησης νέου τυφεκίου. Ενώ και η έλειψη αναφοράς σε νέα ή μεταχειρισμένα συστήματα πυροβολικού είναι εκωφαντική.
Για το ΠΝ η κωλυσιεργία με τις κορβέτες συνεχίζεται, άρα εμποδίζεται και η κάθε προσπάθεια για αντικατάσταση άλλων συστημάτων όπως των υποβρυχίων. Παράλληλα η προσπάθειες αγοράς σύγχρονων πυραύλων για τις δύο τελευταίες Ρούσσεν δημιουργούν απορίες ως προς τον γενικό σχεδιασμό. Όσον αφορά τα ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα MH-60R δεν βλέπουμε κάποια σύμβαση ενεργοποίησης της προαίρεσης για την απόκτηση επιπλέον τριών συστημάτων. Τέλος απούσα είναι και οποιαδήποτε αναφορά στην 4η FDI.
Στην ΠΑ η αναφορά σε βλήματα Spice & Rampage είναι αποκαρδιωτική. Από τα χρήματα που φαίνεται ότι θα αποδεσμευτούν καταλαβαίνουμε ότι θα αγοραστεί ένας πολύ μικρός αριθμός που δεν θα μπορεί σε καμία περίπτωση να καλύψει τον αρκετά μεγάλο στόλο των F-16 μας. Απ’ ότι φαίνεται η ενίσχυση της ΠΑ αφορά μόνο στις πλατφόρμες και όχι στο τι θα φέρουν αυτές. Η δε απόκτηση των ΜΕΑ MQ-9B είναι προβληματική από θέμα οργάνωσης. Η συγκεκριμένη έκδοση του ΜΕΑ αφορά τη ναυτική συνεργασία, οι διαδικασιές όμως κινούνται από το ΓΕΑ. Εδώ τίθεται ένα ερώτημα, εάν το σύστημα αποκτηθεί θα το επιχειρεί η ΠΑ ενώ τα P-3 Orion (όταν επιτέλους αναβαθμιστούν) θα τα επιχειρεί το ΠΝ όταν ο ρόλος τους θα είναι πάνω κάτω παρόμοιος;
Περί πινάκων και συμπεράσματα
Ένα ζήτημα που προέκυψε με την δημοσιοποίηση αυτών των πληροφοριών είναι για το εάν αυτές είναι διαβαθμισμένες ή όχι. Υπήρξαν καταγγελίες ότι οι δημοσιευμένοι πίνακες αποτελούν απόρρητο υλικό που δημοσίευσαν κάποιες ιστοσελίδες. Για να ξεκαθαριστεί αυτή η “παρεξήγηση”, οι πινακές δημοσιεύτηκαν από το Ελληνικό Κοινοβούλιο και δεν απότελουν διαβαθμισμένο υλικό. Η δε σύνδεση των πινάκων με τα απόρρητα στοιχεία που ανεφέρε ο ΥΠΕΘΑ σε κοινοβουλευτική απάντηση είναι λανθασμένη και παραπλανητική καθώς η ερώτηση αφορούσε πολλά περισσότερα στοιχεία από αυτά που εν τέλει δημοσιεύτηκαν. Συμφωνούμε απόλυτα ότι πρέπει να υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας για τέτοια ζητήματα. Πρέπει όμως και ο ελληνικός λαός να γνωρίζει τι συμβαίνει με την άμυνα της χώρας.
Εν κατακλείδι, η δημοσιεύση αυτών των πινάκων αποτελεί μια ενημέρωση της κοινής γνώμης για το πως προχωρά η αναβάθμιση των Ενόπλων Δυνάμεων.
Σε καμία περίπτωση οι προμήθειες που αναλύθηκαν παραπάνω δεν κινούνται προς την λάθος κατεύθυνση. Υπάρχουν όμως πολλά ακόμα ζητήματα για τα οποία δεν έχουμε δει κάποια προσπάθεια μέχρι στιγμής. Ελπίζουμε στην ταχύτατη ολοκλήρωση των παραπάνω και στην σύντομη ενημέρωση για νέες προμήθειες. Όποιος επιθυμεί να μάθει άμεσα για την ερώρητηση/απάντηση του κοινοβουλευτικού ελέγχου αλλά και για τους επισυναπτόμενους πίνακες μπορεί να ακολουθήσει τον εξής σύνδεσμο.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα από τον Στέργιο Λάντζα.
Η άποψη του αρθρογράφου δεν εκφράζει απαραίτητα το NEMESISHD.GR και δημοσιεύεται στα πλαίσια της ελευθερίας της έκφρασης.
Copyright: NEMESIS HD. Απαγορεύεται η αντιγραφή του κειμένου σε άλλα μέσα ενημέρωσης, social media κτλπ χωρίς σχετική άδεια). Χρησιμοποίηστε την κοινοποίηση.
