Τα καταδρομικά κλάσης Ticonderoga μπορούν να θεωρηθούν εύκολα ως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πολεμικά πλοία στον κόσμο και παράλληλα ως μεγάλης αξίας για το Ναυτικό των ΗΠΑ. Υπηρετώντας από την δεκαετία του ’80 τα πλοία αυτά έχουν συμμετάσχει σε πολλές αποστολές σχεδόν οπουδήποτε ανά τον κόσμο. Για την εποχή τους μπορούν να θεωρηθούν κορυφαία πλοία αλλά πλέον φαίνεται το τέλος τους σε υπηρεσία να πλησιάζει.
Η ανάγκη για τα Ticonderoga
Το γεωπολιτικό τοπίο των δεκαετιών του 1970 και του 1980 χαρακτηρίστηκε από μια απτή ένταση μεταξύ των υπερδυνάμεων, των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης. Το σοβιετικό ναυτικό οπλοστάσιο, με έμφαση στους αντιπλοϊκούς πυραύλους, ήταν μια μεγάλη απειλή για τους ναυτικούς σχηματισμούς των ΗΠΑ.
Για να αντιμετωπιστεί αυτό, το Ναυτικό των ΗΠΑ οραματίστηκε μια κατηγορία πολεμικών πλοίων που όχι μόνο θα ταιριάζουν αλλά θα ξεπερνούν κάθε υπάρχουσα ναυτική απειλή. Έτσι, γεννήθηκε η κλάση Ticonderoga. Ενώ μοιράζονταν θεμελιώδη σχεδιαστικά στοιχεία με τα αντιτορπιλικά κλάσης Spruance, όσον αφορά την τεχνολογία και τον οπλισμό επί του σκάφους, η Ticonderoga Class χάραξε μια νέα πορεία.
Η κλάση Ticonderoga αρχικά είχε ως στόχο να ενταχθεί σε υπηρεσία ως αντιτορπιλικά κατευθυνόμενων πυραύλων, που έφεραν την ονομασία DDG-47. Σχεδιάστηκαν για να είναι πιο φιλικά προς τον προϋπολογισμό πλοία, εξοπλισμένα με το καινοτόμο σύστημα μάχης Aegis, χρησιμοποιώντας ένα σχέδιο εμπνευσμένο από το αντιτορπιλικό κλάσης Spruance. Αυτά τα πλοία προορίζονταν να συνεργαστούν με το πιο εξελιγμένο και μεγαλύτερο Strike Cruiser, το οποίο αναμενόταν να χρησιμεύσει ως ναυαρχίδα του στόλου.
Ωστόσο, τα σχέδια άλλαξαν με τη διακοπή του προγράμματος του Strike Cruiser. Ως αποτέλεσμα, οι ευθύνες και τα χαρακτηριστικά που προορίζονταν για αυτά τα σκάφη μεταφέρθηκαν στο DDG-47. Με την αλλαγή του ρόλου που θα αναλάμβαναν τα πλοία κλάσης Ticonderoga, η κατηγορία μετονομάστηκε σε καταδρομικά κατευθυνόμενων πυραύλων, με την ονομασία CG-47, για να αντιπροσωπεύει καλύτερα τους ενισχυμένους ρόλους τους. Στη συνέχεια, τα καταδρομικά της κλάσης Ticonderoga έγιναν η κύρια δύναμη του ναυτικού στόλου, με την εισαγωγή των αντιτορπιλικών κλάσης Arleigh Burke που χρησιμεύουν ως συμπληρωματική δύναμη.
Το σχέδιο των Ticonderoga
Όταν σχεδιαζόταν η κλάση Ticonderoga, ήταν εξοπλισμένη με τον πιο προηγμένο οπλισμό ηλεκτρονικού πολέμου που ήταν διαθέσιμος στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ. Επιπλέον, διέθετε υπερσύγχρονα συστήματα ανθυποβρυχιακού πολέμου. Ένα από τα μοναδικά σχεδιαστικά χαρακτηριστικά αυτών των πλοίων ήταν η αρθρωτή (modular) κατασκευή τους. Αυτή η καινοτόμος προσέγγιση στη ναυπηγική βιομηχανία επέτρεψε μεγαλύτερη ευελιξία και προσαρμοστικότητα στη διαδικασία σχεδιασμού και κατασκευής.
Επιπλέον, η εισαγωγή του Συστήματος Μάχης Aegis σηματοδότησε μια σημαντική πρόοδο στις ικανότητες ναυτικού πολέμου. Αυτό το σύστημα, σε συνδυασμό με το ραντάρ AN/SPY-1 (Phased Array ράνταρ), επέτρεψε στα καταδρομικά της κατηγορίας Ticonderoga να λειτουργούν ως ναυαρχίδες.
Τα καταδρομικά της κλάσης Ticonderoga έπαιξαν επίσης καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της σύνθεσης του ναυτικού στόλου. Με την επακόλουθη εισαγωγή των αντιτορπιλικών κλάσης Arleigh Burke, τα καταδρομικά κλάσης Ticonderoga εδραίωσαν τη θέση τους ως την κύρια δύναμη του ναυτικού των ΗΠΑ.
Οπλισμός
Τα Ticonderoga μπορούν να θεωρηθούν ως ένα από τα πιο καλά οπλισμένα πολεμικά πλοία. Διαθέτουν μεγάλο αριθμό κάθετων κελιών εκτόξευσης (VLS), περισσότερα από τα αντιτορπιλικά κλάσης Arleigh Burke και έχουν στην διάθεσή τους όπλα για να ολοκληρώσουν οποιαδήποτε αποστολή. Συγκεκριμένα, τα “Tico” είναι εξοπλισμένα με:
Δύο εκτοξευτές Mk 41 Vertical Launching System (VLS) των 61 κελιών: Αυτό το σύστημα επιτρέπει την ταχεία εκτόξευση πυραύλων εναντίον στόχων επιφάνειας, υποβρυχίων, αέρα και ξηράς. Τα καταδρομικά Ticonderoga είναι εξοπλισμένα με δύο συστήματα VLS, ένα προς τα εμπρός και ένα πίσω, με συνολικά 122 κελιά που μπορούν να φιλοξενήσουν ένα μείγμα από:
- SM-1
- SM-2
- SM-3
- SM-6
- ESSM
- BGM-109 Tomahawk
- RUM-139 VL-ASROC
Παράλληλα, διαθέτουν 8 RGM-84 Harpoon για χρήση κατά πλοίων, 2 ναυτικά πυροβόλα Mk45 των 5 ιντσών, 2 συστήματα εγγύς προστασίας (CIWS) Phalanx, δύο τριπλούς εκτοξευτές τορπιλών και αριθμό πολυβόλων και πυροβόλων μικρότερων διαμετρημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί πως τα πρώτα 5 πλοία της κλάσης (CG-47, CG-48, CG-49, CG-50, CG-51) τα οποία έχουν αποσυρθεί από το 2004 μέχρι το 2005 ήταν εξοπλισμένα με δύο εκτοξευτές Mk26 αντί για Mk41.
Ηλεκτρονικός εξοπλισμός και αισθητήρες
Τα καταδρομικά είναι εξοπλισμένα με έναν μεγάλο αριθμό αισθητήρων, ηλεκτρονικών συστημάτων κ.α. Ενδεικτικά, τα Ticonderoga διαθέτουν το ραντάρ πολλαπλού ρόλου AN/SPY-1, τα ραντάρ διεύθυνσης πυρών AN/SPG-62, το ραντάρ έρευνας επιφανείας AN/SPS-73, της ανθυποβρυχιακή σουίτα AN/SQQ-89 αποτελούμενη από ενεργά και παθητικά σόναρ ενώ λαμβάνει δεδομένα και από τα 2 SH-60 Sea Hawk. Παράλληα, είναι εξοπλισμένο με το σύστημα ηλεκτρονικών αντιμέτρων AN/SLQ-32 και αντίμετρα Mk36 SRBOC και Nixie.
Όλα τα δεδομένα που συλλέγονται από τους παραπάνω αισθητήρες, καθώς και αυτά που λαμβάνονται και διαμοιράζονται από συμμαχικά πλοία, αεροσκάφη κ.α. επεξεργάζονται από σύστημα διαχείρησης μάχης Aegis που εξοπλίζει τόσο τα Ticonderoga αλλά και όλες τις κύριες μονάδες επιφανείας του Αμερικανικού Ναυτικού.
Διαστάσεις, πρόωση και άλλα χαρακτηριστικά
Τα Ticonderoga έχουν μήκος 173 μέτρων, πλάτος 16,8 μέτρων, βύθισμα 10,2 μέτρων και εκτοπίζουν 9.800 τόνους νερού με πλήρη φόρτο. Το σύστημα πρόωσης του πλοίου αποτελείται από τέσσερις αεριοστροβίλους LM 2500 της General Electric, οι οποίοι παρέχουν 86.000 ίππους. Οι κινητήρες κινούν δύο άξονες με προπέλες μεταβλητού βήματος. Το σύστημα πρόωσης παρέχει μέγιστη ταχύτητα μεγαλύτερη των 30 κόμβων ενώ με οικονομική ταχύτητα 20 κόμβων, το πλοίο έχει αυτονομία μεγαλύτερη των 6.000 μιλίων.
Η απόσυρση των πλοίων
Εδώ και περίπου μια δεκαετία έχουν γίνει πολλές προσπάθειες από μεριάς του Ναυτικού των ΗΠΑ για την απόσυρση αριθμού πλοίων της κλάσης. Καθώς αυτά τα πλοία γερνούν, το κόστος συντήρησης και εκσυγχρονισμού αυξάνεται και, σε κάποιο σημείο, γίνεται πιο οικονομικό και στρατηγικά βιώσιμο ο παροπλισμός παλαιότερων πλοίων και η επένδυση σε νεότερες πλατφόρμες.
Tο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ αξιολογεί το μέλλον των καταδρομικών της κλάσης Ticonderoga εδώ και αρκετά χρόνια. Έχουν προταθεί σχέδια για τον παροπλισμό αυτών των πλοίων καθώς φτάνουν στο τέλος της επιχειρησιακής τους ζωής. Το ακριβές χρονοδιάγραμμα για τον παροπλισμό έχει αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και έχει αλλάξει με την πάροδο των ετών βάσει δημοσιονομικών εκτιμήσεων, στρατηγικών αναγκών και της κατάστασης των πλοίων.
Υπήρξε μια συζήτηση στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ και στο Κογκρέσο σχετικά με το εάν θα παραταθεί η διάρκεια ζωής των καταδρομικών Ticonderoga μέσω εκσυγχρονισμού ή για τον παροπλισμό τους και για επενδύσεις σε νεότερες πλατφόρμες. Ο εκσυγχρονισμός αυτών των πλοίων θα συνεπαγόταν σημαντικές επισκευές, συμπεριλαμβανομένων ενημερώσεων στα συστήματα μάχης, δομικές επισκευές και άλλες βελτιώσεις. Ωστόσο, το κόστος και η αποτελεσματικότητα τέτοιων προσπαθειών εκσυγχρονισμού αποτέλεσαν σημεία διαμάχης.
Στα μέσα της δεκαετίας του 2010, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ πρότεινε ένα σταδιακό σχέδιο εκσυγχρονισμού για τα καταδρομικά της κλάσης Ticonderoga. Αυτό το σχέδιο περιελάμβανε την απόσυρση ορισμένων καταδρομικών από την ενεργό υπηρεσία για εκσυγχρονισμό και στη συνέχεια την επανεισαγωγή τους στον στόλο. Η ιδέα ήταν να παραταθεί η λειτουργική ζωή αυτών των πλοίων αλλά ταυτόχρονα το κόστος αποδήχθηκε ιλιγγιώδες με την πάροδο του χρόνου.
Η απόφαση παροπλισμού ή εκσυγχρονισμού των Ticonderoga έχει επηρεαστεί από δημοσιονομικούς περιορισμούς. Το Ναυτικό των ΗΠΑ πρέπει να εξισορροπήσει το κόστος συντήρησης και αναβάθμισης παλαιότερων πλοίων με την ανάγκη να επενδύσει σε νέες πλατφόρμες, τεχνολογίες και δυνατότητες.
Πλέον, η απόσυρηση των καταδρομικών της κλάσης έχει ξεκινήσει και πέραν των παλαιώτερων Tico που αποσύρθηκαν το 2004-05 έχουν απουσυρθεί ή πρόκειτε να αποσυρθούν άλλα 5 με 9 πλοία της κλάσης μέσα στον επόμενο χρόνο ενώ ο σχεδιασμός μιλάει για συνολική απόσυρση των Ticonderoga μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Σύνοψη
Για τις ΗΠΑ, τα καταδρομικά κλάσης Ticonderoga αποτελούν απόδειξη της δέσμευσης του Πολεμικού Ναυτικού στην καινοτομία και τη θαλάσσια κυριαρχία. Γεννημένα στις αρχές της δεκαετίας του 1980, αυτά τα σκάφη σύντομα εξελίχθηκαν στα καταδρομικά που αναγνωρίζουμε σήμερα.
Οι δυνατότητές τους, τους επέτρεψαν να προστατεύουν τους ναυτικούς σχηματισμούς, εντοπίζοντας και εξουδετερώνοντας απειλές. Αντλώντας έμπνευση από τα αντιτορπιλικά κλάσης Spruance, η κλάση Ticonderoga εισήγαγε μια νέα εποχή ναυτικού πολέμου. Το σύστημα κάθετης εκτόξευσης Mk41, τα ελικόπτερα Sikorsky SH-60 Sea Hawk και τα πυροβόλα όπλα Mk45 5 ιντσών καθώς και όλα τα συστήματα που αναφέρθηκαν πάνω έδωσαν στα πλοία τις ικανότητες που ακόμα και τώρα τα καθιστούν σημαντικό κομμάτι του Ναυτικού των ΗΠΑ.
Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο σε διάφορες ναυτικές επιχειρήσεις οπουδήποτε χρειαζόταν. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλα τα πλοία, ήρθε η ώρα της απόσυρησής τους. Το αυξανόμενο κόστος συντήρησης και η ταχεία πρόοδος της ναυτικής τεχνολογίας έχουν οδηγήσει τις τάξεις του Ναυτικού στην απόφαση του παροπλισμού των πλοίων, παρά τις όποιες αντιδράσεις του Κογκρέσου.
Για περισσότερα άρθρα του Βασίλης Κ.
Απαγορεύεται η αντιγραφή χωρίς άδεια του NEMESIS HD!