Παρασκευή, 7 Φεβρουαρίου, 2025
7.3 C
Athens

Πύραυλοι Harpoon: Ιστορία και εκδόσεις του φονικού αντιπλοϊκού των ΗΠΑ

Copyright: NEMESIS HD (NEMESISHD.GR) εκτός των ρητά αναφερόμενων εξαιρέσεων (πνευματικά δικαιώματα τρίτων) - Η αντιγραφή του κειμένου του άρθρου απαγορεύεται - Χρησιμοποιήστε την κοινοποίηση

Ένας απο τους πιο δημοφιλής πυραύλους κατά πλοίων (anti-ship) είναι ο Αμερικανικός Harpoon.

R/U/AGM-84 Harpoon: Ιστορία και εκδόσεις του φονικού αντιπλοϊκού των ΗΠΑ - NEMESIS HD

Οι εκδόσεις του Harpoon είναι πολλές και διακρίνονται σε τρείς τύπους.

R/U/AGM-84 Harpoon: Ιστορία και εκδόσεις του φονικού αντιπλοϊκού των ΗΠΑ
  • Χρήση απο αεροσκάφη (αέρος-επιφανείας) με τα αρχικά AGM-84
  • Χρήση απο σκάφη επιφανείας (πλοία) με τα αρχικά RGM-84
  • Χρήση απο υποβρύχια με τα αρχικά UGM-84

+ Χρήση μπορεί να γίνει και απο επάκτιες συστοιχίες.

Η Ιστορία ξεκινάει περίπου το 1965 και την έρευνα που διεξήγαγε το Πολεμικό Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών για έναν πύραυλο που θα είχε δυνατότητα να πλήξει εχθρικά πλοία με αναμενόμενο βεληνεκές περίπου 45 χιλιομέτρων.

Ωστόσο, η ανάπτυξη του Harpoon δεν ξεκίνησε παρά μετά το 1968 με την ονομασία ZAGM-84A και κυρίως λόγω του σόκ που προκάλεσε η βολή του σοβιετικού αντιπλοϊκού πυραύλου SS-N-2 Styx (γνωστός και ως P-15 Termit) κατά του Ισραηλινού αντιτορπιλικού Eilat στον πόλεμο των έξι ημερών.

P-15 Termit - Styx - R/U/AGM-84 Harpoon: Ιστορία και εκδόσεις του φονικού αντιπλοϊκού των ΗΠΑ
P-15 Termit By Sanjay Acharya – Own work, CC BY-SA 4.0, Wikipedia

Το 1970, ο Αρχηγός Ναυτικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, ναύαρχος Elmo Zumwalt, επιτάχυνε την ανάπτυξη του πυραύλου anti-ship, Harpoon ως μέρος της πρωτοβουλίας του “Project Sixty“.

Το έκανε αυτό με την ελπίδα να προσθέσει δύναμη κρούσης στα πολεμικά πλοία επιφανείας των Ηνωμένων Πολιτειών και ειδικά στα καταδρομικά κλάσης Ticonderoga

Το 1971, η McDonnell Douglas επιλέχθηκε ως κύριος ανάδοχος για το έργο.

Οι αρχικές δοκιμές του πυραύλου πραγματοποιήθηκαν το 1972 και η φάση της δοκιμαστικής παραγωγής ξεκίνησε το 1976 και απο τότε κατασκευάστηκαν περισσότεροι από 7 χιλιάδες (7.000) αντιπλοϊκοί Harpoon.

Ο αντιπλοϊκός πύραυλος Harpoon εκτοξεύεται και τροφοδοτείται από έναν κινητήρα Turbojet τύπου Teledyne (J402-CA-400) με ώθηση 3,0 kN και κάθε παραλλαγή του πυραύλου που χρησιμοποιείται για άφεση απο αεροσκάφος μπορεί επίσης να εκτοξευθεί από πλοία και επάκτιες συστοιχίες ή από ένα υποβρύχιο (RGM ή UGM) με την χρήση ενός booster (A/B44G-2 ή -3) που είναι σε θέση να παρέχει πρόσθετη ώθηση 53 kN που χρειάζεται σε μόλις 3 δευτερόλεπτα.

Είναι οπλισμένος με την κεφαλή WDU-18/B, η οποία περιέχει 221 κιλά ισχυρών εκρηκτικών και είναι στάνταρ σε όλες τις παραλλαγές, με εξαίρεση τα μοντέλα H και K και το σύστημα αδρανειακής πλοήγησης, χρησιμοποιεί GPS.

Ο πύραυλος Harpoon ακολουθεί συνήθως αυτές τις φάσεις πριν χτυπήσει το στόχο του:

R/U/AGM-84 Harpoon: Ιστορία και εκδόσεις του φονικού αντιπλοϊκού των ΗΠΑ
200829-N-NO842-3002 PACIFIC OCEAN (Aug. 29, 2020) Royal Canadian Navy ship HMCS Regina (FFH 334) fires a Harpoon Surface to Surface Missiles as part of Exercise Rim of the Pacific (RIMPAC) 2020. (Royal Canadian Navy photo by MS Dan Bard)
  • Οι πληροφορίες και η θέση του εχθρικού στόχου μεταδίδονται στον πύραυλο από το ενσωματωμένο σύστημα της αντίστοιχης πλατφόρμας που τον μεταφέρει.
  • Κατά τη φάση προσέγγισης, ο Harpoon πετά περίπου 15 μέτρα πάνω από το νερό (sea skimming) και χρησιμοποιεί το σύστημα πλοήγησης του για να το βοηθήσει να εντοπίσει τον στόχο.
  • Όταν ο πύραυλος φτάσει σε μια ορισμένη απόσταση από τον πιθανό στόχο, ενεργοποιεί το ραντάρ J-band που είναι ενσωματωμένο για να ξεκινήσει η αναζήτηση του στόχου.
  • Ο Harpoon πλησιάζει τον στόχο σε ύψος δύο έως πέντε μέτρων, εκτελεί έναν ξαφνικό ελιγμό (γνωστό ως “pop-up”) που τον ανεβάζει ύψος και στη συνέχεια κατεβαίνει από μεγαλύτερο ύψος προς τον στόχο.
  • Στην τελική του φάση, ο πύραυλος αναπτύσει μια ταχύτητα περίπου 0,7 Mach και χτυπα τον στόχο.
  • Η κεφαλή WDU-18/B 221 κιλών εκρηκτικών δεν αναφλέγεται αμέσως μετά την πρόσκρουση, αλλά μετά από μια χρονική καθυστέρηση. Ως αποτέλεσμα, η έκρηξη γίνεται μέσα στο πλοίο και προκαλεί σημαντικά μεγαλύτερη ζημιά από ό,τι θα προκαλούσε ένα όπλο που αναφλέγεται κατά την επαφή.

Εκδόσεις HARPOON

Κάθε έκδοση μπορεί να χρησιμοποιηθεί απο κάθε πλατφόρμα με βάση τις προυποθέσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω, για ευκολία θα χρησιμοποιήσουμε την έκδοση επιφανείασ με τα αρχικά RGM αντι για AGM και UGM.

R/U/AGM-84 Harpoon: Ιστορία και εκδόσεις του φονικού αντιπλοϊκού των ΗΠΑ
The USS Coronado (LCS 4) launches the first over-the-horizon missile engagement using a Harpoon Block 1C missile as part of Rim of the Pacific Exercise 2016. (U.S. Navy photo by Lt. Bryce Hadley)

Η αρχή έγινε με την έκδοση Block 1A του Harpoon RGM-84A που είναι και η πρώτη έκδοση που μπήκε στην παραγωγή.

Ακολούθησε ο RGM-84B και ο RGM-84C, Block 1B όπου ο ελιγμός “pop-up” έχει αφαιρεθεί από το λογισμικό και ο πύραυλος πετά κατά του στόχου του σε ολόκληρη την απόσταση ακριβώς πάνω από την επιφάνεια του νερού μέ την μέθοδο “sea-skimming”.

Μια απο τις σημαντικότερες αναβαθμίσεις είναι η έκδοση RGM-84D, Block 1C όπου η αυτονομία του πυραύλου έχει αυξηθεί σε περίπου 140 χιλιόμετρα ως αποτέλεσμα της χρήσης του αναπτυγμένου καυσίμου JP-10. Αυτη είναι και η έκδοση που εξοπλίζει κάποιες απο τις μονάδες του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.

Μια απο τις σημαντικότερες αναβαθμίσεις είναι η έκδοση RGM-84D, Block 1C όπου η αυτονομία του πυραύλου έχει αυξηθεί σε περίπου 140 χιλιόμετρα ως αποτέλεσμα της χρήσης του αναπτυγμένου καυσίμου JP-10. Αυτη είναι και η έκδοση που εξοπλίζει κάποιες απο τις μονάδες του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.
U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 3rd Class Christopher S. Johnson

Όχι μόνο έχει αναβαθμιστεί ο εξοπλισμός ECCM, αλλά τώρα η τροχιά και ο τρόπος που ακολουθεί πριν χτυπήσει το στόχο, “pop-up” ή “sea-skimming”, μπορεί να ρυθμιστεί πριν από την εκτόξευση του. Επιπλέον, μπορούν πλέον να οριστούν τα σημεία που θα πρέπει να ακολουθήσει κατά την πτήση του (μέσω του AN/SWG-1A).

RGM-84G, Block 1G: Αυτή η έκδοση του RGM-84G κατασκευάζεται από το 1995.

Είναι ουσιαστικά η έκδοση Block 1C αλλά με ενημερωμένο λογισμικό, επιπλέον έχει μια επανασχεδιασμένη λογική προσβολής και πτήσης που του δίνει τη δυνατότητα να δοκιμάσει ξανά μια επίθεση σε περίπτωση που δεν ήταν επιτυχής η πρώτη, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει επαρκής ποσότητα καυσίμου και ότι ο ερευνητής έχει εντοπίσει το πρόβλημα.

Φεύγοντας απο την λογική των anti-ship

A view of an AGM-84 Harpoon air-to-surface anti-ship missile fixed under the wing of an F/A-18C Hornet aircraft parked on a flight line.

AGM-84E Standoff Land Attack Missile (SLAM), Block 1E:

Αυτή η έκδοση είναι μια εντελώς νέα προσέγγιση του πυραύλου καθώς έχει ως στόχο να προσβάλει στόχους στην ξηρά, σε αντίθεση με στόχους επιφανείας που αφορούν οι άλλες εκδόσεις.

O Ερευνητής (seeker) υπέρυθρης απεικόνισης του πυραύλου AGM-65D Maverick και η σύνδεση δεδομένων του AGM-62 Walleye εγκαταστάθηκαν στον Harpoon για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος.

Το SLAM μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από αεροσκάφη λόγω της χρήσης του απαραίτητου FLIR.

Ο Πύραυλος SLAM-ER είναι η εξέλιξη του SLAM.

Επιστροφή στην ναυτική κρούση

SLAM-ER: AGM-84H Stand-off Land Attack Missile

Το AGM-84E χρησίμευσε ως μοντέλο για αυτήν την παραλλαγή του όπλου (SLAM). Η εμβέλεια έχει αυξηθεί σημαντικά χάρη στα αναδιπλούμενα φτερά, τα οποία θυμίζουν αυτά που υπάρχουν στο BGM-109 Tomahawk.

Το ολοκαίνουργιο σύστημα πλοήγησης AN/DSQ-61 διαθέτει σύστημα INS και έναν δέκτη GPS ανθεκτικό στις παρεμβολές ως μέρος της αναβαθμισμένης έκδοσης.

Η εκρητική κεφαλή WDU-40/B, που ζυγίζει 360 κιλά, έχει μεγαλύτερη δύναμη διείσδυσης από την κεφαλή WDU-18/B, που ζυγίζει 221 κιλά.

Σε δοκιμές ο SLAM-ER έχει χρησιμοποιηθεί για τη προσβολή και ναυτικών στόχων.

AGM-84K: Αυτή η έκδοση του AGM-84H περιλαμβάνει μια ποικιλία εσωτερικών βελτιώσεων υλικού και λογισμικού. Όλες οι παραλλαγές H που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή θα ενημερωθούν στην έκδοση K.

Η πιο πρόσφατη αναβάθμιση για τις εκδόσεις H/K είναι η έκδοση ATA, την οποία μπορείτε να βρείτε στο AGM-84 H/K SLAM-ER ATA.

Συγκρίνοντας τις υπέρυθρες εικόνες με μια εσωτερική βάση δεδομένων, η ενημέρωση ATA (Automatic Target Acquisition) επιτρέπει στο όπλο να αναγνωρίζει αυτόματα και να πλοηγείται στον στόχο που προορίζεται.

Η αναβαθμισμένη έκδοση εντάχθηκε στο οπλοστάσιο των ΗΠΑ το 2002 και είναι πιθανό τα διαθέσιμα μοντέλα H/K να αναβαθμιστούν στο μέλλον.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (735), η Σαουδική Αραβία (650), η Νότια Κορέα (47), η Τουρκία (48) και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (300) είναι μεταξύ των χωρών που χρησιμοποιούν το SLAM-ER ATA.

HARPOON BLOCK II

AGM-84L: Η έκδοση L είναι εξοπλισμένη με σύστημα αδρανειακής καθοδήγησης (INS) που υποστηρίζεται από GPS καθώς και αναβαθμισμένο λογισμικό και ενδιαφέρει και την Ελλάδα για τα F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας.
A F/A-18D Hornet with Marine All Weather Fighter Attack Squadron 242 loaded with AGM-84D Harpoon missiles takes off from Marine Corps Air Station (MCAS) Iwakuni Japan, April 28, 2020. (U.S. Marine Corps photo by Cpl. Lauren Brune)

AGM-84L:

Η έκδοση L είναι εξοπλισμένη με σύστημα αδρανειακής καθοδήγησης (INS) που υποστηρίζεται από GPS καθώς και αναβαθμισμένο λογισμικό και ενδιαφέρει και την Ελλάδα για τα F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας.

AGM-84N: Αποτελεί την έκδοση Block II+ και διαθέτει μια σύνδεση δεδομένων που λειτουργεί και προς τις δύο κατευθύνσεις και έχει τη δυνατότητα να ματαιώσει την επίθεση.

Αρχικά το Πολεμικό Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών δεν έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την έκδοση Block II (Block 2).

Ωστόσο, η McDonnell Douglas (τώρα Boeing) πήρε την απόφαση να συνεχίσει την ανάπτυξη για τη διεθνή αγορά παρά την εγχώρια έλλειψη ενδιαφέροντος.

Η κίνηση όμως ήταν σωστή καθώς τα ενδιαφερόμενα μέρη περιλαμβάνουν την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Ταϊβάν και η Νότια Κορέα που έχει ήδη αποκτήσει της αερομεταφερόμενης έκδοσης (AGM-84L).

Τελικά και οι ΗΠΑ απέκτησαν πάνω απο 320 AGM-84L.

Η Ινδία υπέβαλε αίτημα για την παράδοση 20 AGM-84L τον Σεπτέμβριο του 2008 και από τον Ιούλιο του 2009, κάθε Block 2 Harpoon παραδίδεται με αναβαθμισμένο σύστημα INS, το οποίο, μεταξύ άλλων, βελτιώνει τον δέκτη GPS.

Το Πολεμικό Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών και η Διοίκηση Συστημάτων Ναυτικής Αεροπορίας ανακοίνωσαν τον Ιανουάριο του 2016 ότι κατάφεραν να εκτοξεύσουν έναν Harpoon Block 2 από ένα F/A-18 Super Hornet και να το κατευθύνουν αυτόματα σε έναν κινούμενο ναυτικό στόχο μέσω διασύνδεσης δεδομένων (data-link).

Οι πληροφορίες σχετικά με τον στόχο ενημερώνονται συνεχώς ενώ ο πύραυλος βρίσκεται σε πτήση. Επειδή πλέον μπορεί να εκτοξευθεί από αεροσκάφη, η εμβέλεια του πυραύλου έχει επεκταθεί σημαντικά.

H Boeing έχει αναπτύξει και μια χερσαία έκδοση του Harpoon.

Harpoon Block 3 ( Block III) Τρίτης γενιάς

Το Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών δημοσιοποίησε την άνοιξη του 2007 την πρόθεσή του να συνεχίσει την περαιτέρω έρευνα και ανάπτυξη του πυραύλου AGM-84D αλλά το πρόγραμμα τελικά δεν προχώρησε και ακυρώθηκε.

Ατυχήματα

Έχουν σημειωθεί τρία σημαντικά περιστατικά με το Harpoon μέχρι τώρα.

R/U/AGM-84 Harpoon: Ιστορία και εκδόσεις του φονικού αντιπλοϊκού των ΗΠΑ - NEMESIS HD
U.S. Navy photo by Lt. Marissa Liu

Το πρώτο περιστατικό συνέβη στις 14 Ιουλίου 1981 στο αμερικανικό αντιτορπιλικό USS Coontz, το οποίο βρισκόταν στα ανοικτά των ακτών του Saint Croix στην Καραϊβική.

Η κατά λάθος εκτόξευση ενός Harpoon είχε ως αποτέλεσμα ο πύραυλος να εκραγεί στο νερό, οπότε δεν υπήρξαν αρνητικές επιπτώσεις.

Το δεύτερο περιστατικό σημειώθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 1982, ενώ η Δανική φρεγάτα Peder Skram συμμετείχε σε άσκηση ελιγμών στο Kattegat.

Και πάλι, ο πύραυλος εκτοξεύτηκε κατά λάθος και στη συνέχεια χτύπησε λίγη ώρα μετά ένα δάσος, με αποτέλεσμα να καταστραφούν τέσσερα κτίρια και να προκληθούν ζημιές σε άλλα 130. Δεν υπήρξαν θύματα.

Το τρίτο και πιο σοβαρό περιστατικό συνέβη τον Δεκέμβριο του 1988, ενώ το Πολεμικό Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών διεξήγαγε άσκηση κοντά στο πεδίο δοκιμών Kauai.

Ένα F/A-18 Hornet εκτόξευσε ένα Harpoon σε δοκιμαστικό στόχο, αλλά αντι για τον δοκιμαστικό στόχο χτύπησε ένα ινδικό φορτηγό πλοίο μήκους 76 μέτρων. Ένας ναύτης σκοτώθηκε παρά το γεγονός ότι ο πύραυλος δεν διέθετε εκρηκτική κεφαλή.

Διαβάστε ακόμα: Από AGM-88 HARM στους AARGΜ και SiAW: Οι δυνατότητες της Δύσης για καταστολή της αεράμυνας

Copyright: Απαγορεύεται η αντιγραφή του κειμένου χωρίς άδεια απο το NEMESIS HD.

Μείνετε συντονισμένοι για κάθε εξέλιξη – Ακολουθήστε το NEMESIS HD στο Google News – ΕΔΩ

Πρόσφατες εξελίξεις

Ξαφνική επίθεση της Ουκρανίας σήμερα στο Κουρσκ: Τι ξέρουμε ως τώρα και τι απαντούν Ρωσικές πηγές

Οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν νέα σφοδρή επίθεση στην περιφέρεια...

Μάχες μεταξύ Χεζμπολάχ και νέας Συρίας στα σύνορα με Λίβανο: Σε συναγερμό ο Λιβανέζικος στρατός

Ένοπλες συγκρούσεις ξέσπασαν από το μεσημέρι στα σύνορα Λιβάνου-Συρίας...
00:00:15

Το Ισραήλ δοκιμάσε τον ναυτικό πύραυλο “Gabriel 5” 200/400 χλμ – Βίντεο από την βολή

Το Υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ ανακοίνωσε την επιτυχημένη επιχειρησιακή...

Επιμένει ο Τραμπ για Γάζα και Παλαιστίνιους: «Θα γίνει έδαφος ΗΠΑ και…»

Την πρότασή του για αξιοποίηση της Λωρίδας της Γάζας...

Διαβάστε επίσης

Κλάσεις “Wasp” και “America”: Τα «μίνι αεροπλανοφόρα» των ΗΠΑ

Ένα «εργαλείο» του Αμερικανικού Ναυτικού που αρκετοί ξεχνάνε είναι...

Loitering Munitions | Ο ρόλος τους και η ανησυχητική απουσία της Ελλάδας στον τομέα

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να βρίσκεται σε πλήρη...

HMMWV: Η ιστορία και οι δυνατότητες του “Humvee”

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά οχήματα γενικού ρόλου, το...

SNIPER ATP: Το ατρακτίδιο λύση στην στοχοποίηση των μαχητικών

Μελετώντας τις πρόσφατες πολεμικές συγκρούσεις στη Λιβύη, Αρμενία αλλά...

PULS: Η λύση της Elbit Systems για την ενίσχυση του Ελληνικού Πυροβολικού

Στο επίκεντρο του περιπτέρου της Elbit Systems στην DEFEA...

Περισσότερες Εξελίξεις