Αυτή την στιγμή ο Ελληνικός Στρατός έχει στην διάθεσή του τα ΤΟΜΑ Marder 1A3, όμως, αρκετοί ξεχνάνε ότι από τις τάξεις του πέρασε και το γαλλικό AMX-10P. Τα AMX-10 είναι μια μεγάλη «οικογένεια» γαλλικών οχημάτων, τα οποία έχουν προσαρμοστεί για να αναλαμβάνουν μεγάλο εύρος αποστολών, από υποστήριξη πεζικού μέχρι υποστήριξη στις αποστολές του πυροβολικού, μέσω των διαφόρων εκδόσεων που έχουν αναπτυχθεί.
Η ανάπτυξη των AMX-10
Κατά τη περίοδο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι στρατοί αναγνώρισαν την ανάγκη για πιο ευέλικτα και κινητά τεθωρακισμένα οχήματα. Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη της σειράς AMX-10 από τη γαλλική εταιρεία Ateliers de construction d’Issy-les-Moulineaux (AMX), η οποία ήταν ήδη γνωστή για τα προηγούμενα επιτυχημένα της σχέδια όπως το ελαφρύ άρμα μάχης AMX-13 και το κύριο άρμα μάχης AMX-30 που πέρασε από τον Ελληνικό Στρατό και ακόμα υπηρετεί στην Εθνική Φρουρά.
Η σχεδιαστική φιλοσοφία του AMX-10 επικεντρώθηκε γύρω από τρεις βασικές αρχές: κινητικότητα, προσαρμοστικότητα και αξιοπιστία. Οι μηχανικοί της AMX στόχευαν να δημιουργήσουν μια πλατφόρμα που θα μπορούσε εύκολα να τροποποιηθεί για να εξυπηρετεί διάφορους ρόλους στο πεδίο της μάχης, από τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού (ΤΟΜΠ), τεθωρακισμένα οχήματα μάχης (ΤΟΜΑ) έως εξειδικευμένα αντιαρματικά ή αντιαεροπορικά συστήματα.
Στον πυρήνα της, η σειρά AMX-10 διέθετε συμπαγή και ελαφρύ σχεδιασμό, καθιστώντας την ιδανική για γρήγορη ανάπτυξη και ευελιξία σε διάφορα εδάφη. Το όχημα κινούνταν από έναν κινητήρα ντίζελ, προσφέροντας ισορροπία ισχύος και απόδοσης. Οι αμφίβιες δυνατότητές του ενίσχυσαν περαιτέρω την επιχειρησιακή του ευελιξία, επιτρέποντας τη διέλευση ποταμών.
Οι εκδόσεις του AMX-10
Διαφορετικές παραλλαγές και εξειδικευμένοι ρόλοι αναπτύχθηκαν με βάση σειρά AMX-10 με κάθε παραλλαγή να σχεδιάστηκε με συγκεκριμένο σκοπό στο μυαλό, αποδεικνύοντας την ευελιξία του βασικού σχεδιασμού του AMX-10.
Για παράδειγμα, η παραλλαγή AMX-10P, που χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως ΤΟΜΑ, ήταν εξοπλισμένη με πυργίσκο και μπορούσε να μεταφέρει μια ομάδα πεζικού, παρέχοντάς τους προστασία και κινητικότητα. Για τις ανάγκες της Σιγκαπούρης αναπτύχθηκε και η έκδοση AMX-10P 25, με διαφορετικό πύργο, εξοπλισμένος με πυροβόλο 25 χιλιοστών στην θέση αυτού των 20 χιλιοστών των «απλών» AMX-10P.
Το AMX-10RC, από την άλλη πλευρά, ήταν ένα όχημα αναγνώρισης, που διέθετε ένα ισχυρό πυροβόλο 105 χιλιοστών και βελτιωμένη κινητικότητα κατάλληλο για ανίχνευση και ελαφριές αψιμαχίες. Υπάρχουν ριζικές διαφορές μεταξύ των AMX-10P και AMX-10RC, διαθέτουν όμως κάποια κοινά στοιχεία, κυρίως μηχανικά.
Μια άλλη αξιοσημείωτη παραλλαγή ήταν το AMX-10P PAC 90, το οποίο ήταν εξοπλισμένο με πυροβόλο 90 χιλιοστών, καθιστώντας το αποτελεσματικό ενάντια σε θωρακισμένες απειλές. Το AMX-10P Marine ήταν μια αμφίβια παραλλαγή, με βελτιωμένες αμφίβιες ικανότητες.
Οι εκδόσεις AMX-10P Sanitaire, AMX-10ECH, AMX-10PC, ήταν τροποποιημένες για αποστολές μεταφοράς τραυματιών, περισυλλογής και ως όχημα διοίκησης αντίστοιχα. Τα AMX-10SAO και AMX-10SAT είχαν ρόλος υποστήριξης πυροβολικού και τέλος το AMX-10P/HOT, ήταν μία έκδοση η οποία ήταν εξοπλισμένη με 4 εκτοξευτές αντιαρματικών πυραύλων HOT. Αυτές είναι κάποιες κυριότερες από τις συνολικά 18 διαφορετικές εκδόσεις των AMX-10.
Χρήση στο πεδίο
Η σειρά AMX-10 χρησιμοποιήθηκε εκτενώς σε διάφορες συγκρούσεις με παραδείγματα την ανάπτυξή του στον Πόλεμο του Κόλπου, στην Αφρική, όπου τα AMX-10 συμμετείχαν σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις. Η σειρά είδε επίσης υπηρεσία στην Ευρώπη, συμβάλλοντας σε ασκήσεις και επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ, αποδεικνύοντας τη συμβατότητά της με άλλα δυτικά στρατιωτικά συστήματα.
Τα AMX-10P στον Ελληνικό Στρατό
Τα AMX-10P παραγγέλθηκαν σχεδόν παράλληλα με τα επίσης γαλλικά άρματα μάχης AMX-30. Η παραλαβή τους έγινε το 1974, με τον Ελληνικό Στρατό να αποκτάει τόσο οχήματα της «κλασικής» έκδοσης ως ΤΟΜΑ αλλά και μερικά οχήματα της έκδοσης διοίκησης. Τα AMX-10P ήταν το πρώτο ΤΟΜΑ που απέκτησε ο Ελληνικός Στρατός, όμως, δεν παρέμειναν για πολλά χρόνια σε υπηρεσία, όπως και τα AMX-30 τα οποία συνόδευαν.
Τεχνικά χαρακτηριστικά του AMX-10P
Συνοπτικά, τα τεχνικά χαρακτηριστικά του AMX-10P έχουν ως εξής:
- Χώρα κατασκευής: Γαλλία
- Εισήλθε στην υπηρεσία το 1973
- Πλήρωμα 3 ατόμων
- Ικανότητα μεταφοράς ομάδας πεζικού 8 ατόμων
- Βάρος 15,3 τόνων
- Μήκος 5,77 μέτρα
- Πλάτος 2,78 μέτρα
- Ύψος 2,57 μέτρα
- Κύριο πυροβόλο πυροβόλο 20 χιλιοστών με 800 βλήματα
- Δύο εκτοξευτές κατευθυνόμενων αντιαρματικών πυραύλων MILAN με έως 10 πυραύλους (προαιρετικά)
- Ένα πολυβόλο 7,62 χιλιοστών με 2000 βλήματα
- Κινητήρας Hispano-Suiza HS-115 diesel με ισχύς κινητήρα 276 ίππων
- Μέγιστη ταχύτητα δρόμου 65 χλμ/ω
- Αμφίβια ταχύτητα στο νερό 8 χλμ/ω
- Εμβέλεια 600 χιλιόμετρα
Σύνοψη
Συνοψίζοντας, η οικογένεια οχημάτων AMX-10 αποτελεί ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα της προσπάθειας ανάπτυξης μιας οικογένειας οχημάτων ικανά να αναλαμβάνουν διαφορετικούς ρόλους, με μία κοινή βάση. Τα AMX-10 βρίσκονται ακόμα σε χρήση από επτά χώρες, την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Ινδονησία, το Μαρόκο, το Ιράκ, το Κατάρ, την Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ ενώ στελέχωσαν και τις ένοπλες δυνάμεις της Γαλλίας, της Σιγκαπούρης και της Ελλάδας, με έναν συνολικό αριθμό 1.750 οχημάτων να έχουν κατασκευαστεί.
Για περισσότερα άρθρα του Βασίλης Κ.
Απαγορεύεται η αντιγραφή χωρίς άδεια του NEMESIS HD.