Η Ελλάδα έχει ένα από τα πυκνότερα αντιαεροπορικά δίκτυα παγκοσμίως, με κύριο στόχο την προστασία κρισιμων στρατιωτικών υποδομών και κύριως αεροπορικών βάσεων.
Συγκεκριμένα, η Ελληνική αεράμυνα περιλαμβάνει στο οπλοστάσιο της, συστήματα μεγάλης εμβέλειας (PATRIOT & S-300), μικρής εμβέλειας με πληθώρα συστημάτων (Skyguard Velos, Crotale NG/GR, TOR-M1, OSA-AK & Hawk) και πολύ μικρής εμβέλειας (Stinger, Rh-202, Oerlikon 35 & ZU-23-2), ενώ δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει το Πολεμικό Ναυτικό και ειδικά οι FDI με τους Aster-30.
Δυστυχώς, τα τωρινά συστήματα δεν επαρκούν καθώς είναι φανερό ότι η πλειοψηφία των συστημάτων αυτών, είτε λόγω παλαιότητας είτε λόγω αδυναμίας υποστήριξης εξ’αιτίας της ρωσικής τους προέλευσης, θα πρέπει να αντικατασταθούν.
Για να κινηθούμε όμως σε σωστές προμήθειες πρέπει να εκτιμήσουμε σωστά τις απειλές που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν.
Στο σύγχρονο και μελλοντικό πεδίο τα ελληνικά συστήματα αεράμυνας θα κληθούν να αντιμετωπίσουν απειλές πολλών τύπων. Από την συμβατική κρούση μαχητικών ή UCAV με κατευθυνόμενα πυρομαχικά , στους βαλλιστικούς πυραύλους ή τις βολές πυροβολικού, πυραυλικού και συμβατικού, αλλά και σμήνη ΜΕΑ αυτοκτονίας. Κανένα από τα παραπάνω όμως δεν θα αξιoποιηθούν ξεχωριστά αλλά σε συνδυασμό για να κορέσουν την ελληνική αεράμυνα.
Προς τα που πρέπει να κινηθούμε;
Έχοντας θέση σαν βάση του που βρισκόμαστε και τι θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε πρέπει να προβούμε σε προμήθειες μεγάλης επιχειρησιακής αξίας και όταν είναι δυνατό οι προμήθειες να γίνονται διακλαδικά.
Αρχικά, το σύστημα που σίγουρα θα συνεχίσει να υπηρετεί για πολλά χρόνια είναι οι PATRIOT το οποίο καθιστά την αναβάθμισή τους αναγκαία. Στην σημερινή του μορφή, στην υπηρεσία της Πολεμικής Αεροπορίας, χρησιμοποιεί το Phased Array ραντάρ AN/MPQ-65 μέγιστης εμβέλειας έρευνας της τάξης των 170 χιλιομέτρων.
Από την άλλη ο εκτοξευτής χρησιμοποιεί τα βλήματα MIM-104A/B&D, έχοντας μέγιστο βεληνεκές 160 χιλιομέτρων με τα MIM-104D.
Πλέον, η κατασκευάστρια Raytheon έχει εξελίξει το σύστημα προσφέροντας τόσο νέα βλήματα, ικανότερα στην αναχαίτιση εισερχόμενων στόχων και κυρίως βαλλιστικών, αλλά και ένα νέο ραντάρ, τεχνολογίας AESA.
Το εν λόγω ραντάρ είναι το GhostEye ή αλλιώς LTAMDS, το οποίο θα αντικαταστήσει τα AN/MPQ-65 σε αμερικανική και μη υπηρεσία με παραπάνω από 12 χώρες να έχουν δείξει ήδη ενδιαφέρον.
Η Raytheon υποστηρίζει ότι το νέο αυτό ραντάρ θα δώσει άλλα 40 χρόνια ζωής στο σύστημα ενώ κάνει πιο αποτελεσματική την έρευνα και τον εντοπισμό σμήνων ΜΕΑ, hypersonic και cruise πυραύλων.
Στον τομέα των βλημάτων υπάρχουν 2 βασικές επιλογές.
Η μία είναι τα βλήματα SkyCeptor, κοινής ανάπτυξης Raytheon & Ισραήλ, με βάση το δοκιμασμένο στην μάχη Stunner του David’s Sling το οποίο είναι ικανό να αναχαιτίσει, σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρία, κάθε είδους βαλλιστικού πυραύλου μικρής εμβέλειας, όπως τους Yildirim I/II και τους Bora I.
Από την άλλη υπάρχει η επιλογή της Lockheed Martin με τα βλήματα PAC-3 MSE, ανάλογων δυνατοτήτων, μικρότερης εμβέλειας, ανάλογης φιλοσοφίας αλλά πολλαπλάσιου κόστους. Κλείνοντας με τα συστήματα αεράμυνας μεγάλης εμβέλειας, τα ρωσικά S-300 PMU-1, λόγω των συνθηκών, το πιο πιθανό είναι να αντικατασταθούν, με την προσθήκη νέων PATRIOT να είναι η πιο λογική επιλογή ενώ υπάρχει και η ευρωπαϊκή λύση του SAMP/T(Eurosam).
Τα Α/Α μεγάλης εμβέλειας δεν επιχειρούν μόνα τους, πάντα συνοδεύονται από Α/Α μικρής και μέσης εμβέλειας, με τα τελευταία να λείπουν γενικά από το ελληνικό οπλοστάσιο.
Το σύστημα που πλέον έχει πάρει την θέση των MIM-23 HAWK, οι οποίοι καλύπτουν τους PATRIOT, είναι το NASAMS III. Κοινής ανάπτυξης της Raytheon με την Kongsberg, αξιοποιεί βλήματα μικρού βεληνεκούς (AIM-120 & AIM-9), ήδη στο οπλοστάσιο της Π.Α. αλλά και μέσου (AMRAAM-ER), δίνοντας την δυνατότητα με την ίδια πλατφόρμα να καλυφθούν και οι 2 ρόλοι.
Το 2021, η Raytheon παρουσίασε και το ραντάρ GhostEye MR( Medium Range), μία εκδοχή του προαναφερθέντος GhostEye των PATRIOT, για την χρήση από το NASAMS ως εναλλακτική του AN/MPQ-64F1 Sentinel.
Επιλογές στον τομέα αυτό δεν υπάρχουν όμως μόνο από τις ΗΠΑ
Εξαιρετική λύση αποτελεί και το ισραηλινό σύστημα Spyder το οποίο με παρόμοια φιλοσοφία επιτρέπει την χρήση βλημάτων μικρής (Python & Derby) & μέσης ( Python MR & Derby MR) εμβέλειας, σε συνδυασμό με τα ραντάρ EL/M-2106 (SR) ή EL/M-2084(MR).
Η αντικατάσταση των TOR-M1 και OSA-AK, ίσως είναι η πιο περίπλοκη καθώς είναι αυτοκινούμενα συστήματα, η οποία ιδιαιτερότητα μπορεί να παρακαμφθεί με την χρήση Α/Α μεγαλύτερης εμβέλειας από αυτά, ενώ παράλληλα είναι δυνατή η μετατροπή Μ113 ή παροπλισμένων αρμάτων σε φορείς Α/Α. Μία έτοιμη λύση είναι η τοποθέτηση του NASAMS με βλήματα IRIS-T SLS επί Μ113 ή η χρήση εκτοξευτών όπως ο MML τοποθετημένος σε FMTV, κάνοντας χρήση ΑΙΜ-9 ή ακόμα και FIM-92 Stinger.
Οποιοδήποτε από τα παραπάνω συστήματα θα ήταν ιδανικό για την αντικατάσταση των Α/Α μικρής εμβέλειας, γλιτώνοντας τις Ένοπλες Δυνάμεις από την χρήση πληθώρας διαφορετικών συστημάτων, αλλά και καλύπτουν το κενό που υπάρχει στα συστήματα μέσου βεληνεκούς.
Ένα ακόμα κενό το οποίο υπάρχει για να επιτευχθεί αληθινή πολυστρωματική αεράμυνα είναι αυτό της απουσίας ενός συστήματος αναχαίτισης ρουκετών, πυροβολικού/όλμων & πυραύλων (C-RAM).
Σε αυτό τον τομέα η προφανής επιλογή είναι το ισραηλινό Iron Dome.
Είναι το πιο γνωστό σύστημα του ρόλο και όχι αδίκως. Δοκιμάζεται και εξελίσσεται συνεχώς, με ποσοστό επιτυχίας μεγαλύτερο του 90%, είναι ανεπίτρεπτο να λείπει από οποιαδήποτε θέση στρατηγικής σημασίας, από τις βάσεις της Π.Α., στους ναυστάθμους του Π.Ν. σε νησιά και θέσεις κοντά στην γραμμή αντιπαράθεσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πύραυλος tamir του Iron Dome έχει πιστοποιηθεί στο προαναφερθέν MML.
Έπειτα, έχουμε τα συστήματα πολύ μικρού βεληνεκούς, όπως οι Stinger και τα Α/Α πυροβόλα που αναφέραμε πριν. Ο πόλεμος στην Ουκρανία σε μεγάλο βαθμό έδειξε την αξία που έχουν φορητά όπλα όπως οι Stinger, ο οποίοι, μέρος της φονικότητας χάνουν λόγω του περιορισμένου βεληνεκούς τους, την αναπληρώνουν με την δυνατότητα χρήσης, από τον ώμο ενός χειριστή, σε οποιαδήποτε στιγμή, από σχεδόν οποιοδήποτε μέρος. Αυτό καθιστά τον εντοπισμό τους δύσκολο, σε σχέση με μία πυροβολαρχία Α/Α μεγαλύτερης εμβέλειας.
Είναι προφανές για τους παραπάνω λόγους ότι η χώρα μας θα πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερους αριθμούς των πιο σύγχρωνων εκδόσεων. Στο κομμάτι των πυροβόλων, αυτή την στιγμή υπάρχουν τα Rh-202, τα ZU-23-2 και τα Oerlikon 35mm (ίσως και τα Artemis-30). Όλα τους πλέον αποτελούν απαρχαιωμένες πλατφόρμες και στην αγορά υπάρχουν λύσεις που μπορούν να προσφέρουν δραματικά καλύτερα αποτελέσματα.
Η Αμερική έχει μία χερσαία έκδοση των γνωστών μας Phalanx, τοποθετημένα σε φορτηγό, ενώ η Γερμανία προσφέρει συστήματα όπως το Mantis, το SkyRanger 30 & 35, είναι συστήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε στατικά (MANTIS) είτε επί οχημάτων ( SkyRanger), τα οποία με την χρήση προγραμματιζόμενων βλημάτων διασπώνται στον αέρα (airburst) και εξουδετερώνουν τις εισερχόμενες απειλές με τα θραύσματα που προκαλούν.
Παράλληλα, συστήματα κατευθυνόμενης ενέργειας, κοινώς laser, βρίσκονται σε ανάπτυξη από πολλές χώρες, παραδείγματα αυτών είναι Iron Beam του Ισραήλ, το HEL της Rheinmetall ή το αμερικάνικο DE M-SHORAD, θα πρωταγωνιστήσουν στο μέλλον στον τομέα της αεράμυνας με ένα από τα θετικά στοιχεία τους να είναι το μικρό κόστος ανά βολή.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό είναι τα παραπάνω πυραυλικά και μη Α/Α συστήματα να συνοδεύονται από κατάλληλα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου. Υπάρχουν πολλές επιλογές τις οποίες έχει εξετάσει το ΥΠΕΘΑ και τα επιτελεία στον τομέα αυτό, τόσο από την Ευρώπη αλλά και από το Ισραήλ, από συστήματα το TEWS της Thales μέχρι και το Scorpius-G ενώ αναφορές έχουν υπάρξει και για ανάπτυξη, ή συμμετοχή στην ανάπτυξη, συστήματος Ηλ.Ηπ. από την ΕΑΒ.
Συμπέρασμα:
Συνολικά, η χώρα μας έχει μία πυκνή και αποτελεσματική αμυντική “ομπρέλα”, όμως οι εξελίξεις τρέχουν και με βάση τις απειλές στην γειτονιά μας πρέπει να κάνουμε βήματα μπροστά. Πρέπει να αναβαθμίσουμε τα συστήματα που θα αποτελέσουν την βάση της αεράμυνάς μας,να τα πλαισιόσουμε με συστήματα μεγάλων δυνατοτήτων και να προστατέψουμε τις κρίσιμες υποδομές της χώρας
Διαβάστε περισσότερα άρθρα του Βασίλης Κ.
Η άποψη του αρθρογράφου δεν εκφράζει απαραίτητα το NEMESISHD.GR και δημοσιεύεται στα πλαίσια της ελευθερίας της έκφρασης.
Copyright: Απαγορεύεται η αντιγραφή του κειμένου χωρίς άδεια απο το NEMESIS HD.
