Λίγα συστήματα έχουν ανάλογη παρουσία σε αριθμούς όσο τα M109 τα οποία αποτελούν παράλληλα τον «κορμό» του Ελληνικού Πυροβολικού. Ανά τα χρόνια, τα M109 έχουν περάσει από πολλά στάδια ανάπτυξης, αποδίδοντας συνεχώς νέες εκδόσεις ενώ έχουν αποτελέσει βασικό στοιχείο πολλών στρατών.
Η ανάπτυξη και το σχέδιο του M109
Η ανάπτυξη του M109 ξεκίνησε την δεκαετία του ’50 κατά την προσπάθεια των ΗΠΑ να αναπτύξουν δύο νέα αυτοκινούμενα πυροβόλα. Το ένα ήταν, προφανώς, το M109 και το άλλο ήταν το M108. Τα δύο πυροβόλα είχαν το ίδιο σκάφος, με βάση το M113, με το M108 όμως να κάνει χρήση πυροβόλου 105 χιλιοστών. Εν τέλει, το M108 δεν έμεινε για πάνω από 1 χρόνο σε υπηρεσία.
Πίσω στο M109, το σχέδιο του είναι σχετικά απλό, όπως και στο M113, ο κινητήρας βρίσκεται στο εμπρόσθιο δεξί μέρος του σκάφους ενώ ο οδηγός κάθεται στα αριστερά.
Το πυροβόλο των 155 χιλιοστών βρίσκεται τοποθετημένο στον περιστρεφόμενο πύργο ο οποίος με την σειρά του είναι στο πίσω μέρος του σκάφους ενώ μπορεί να μεταφέρει 28 βλήματα. Στην αρχική έκδοση του M109 το πυροβόλο είχε μήκος 23 διαμετρημάτων (155mm/23cal) το οποίο αντικαταστάθηκε στις επόμενες εκδόσεις. Τέλος, ο οπλισμός του ολοκληρώνεται από ένα πολυβόλο 12,7 χιλιοστών.
Παράλληλα, το M109 προσφέρει τυπική θωράκιση απέναντι σε απειλές όπως πυροβόλα όπλα καθώς και απέναντι σε θραύσματα από χειροβομβίδες ή βλήματα πυροβολικού. Τέλος, το πλήρωμα αποτελείται, συνήθως, από 6 άτομα.
Οι εκδόσεις του συστήματος
Τόσο για τις ανάγκες του Στρατού των ΗΠΑ αλλά και με βάση ανάγκες άλλων χωρών, ανά τα χρόνια έχουν αναπτυχθεί διαφορετικές εκδόσεις του M109. Επιγραμματικά οι βασικές εκδόσεις του συστήματος είναι οι εξής:
- M109A1: Η πρώτη αναβάθμιση του συστήματος, έκανε χρήση νέου πυροβόλου M185, 39 διαμετρημάτων (155mm/39cal) το οποίο αύξησε την εμβέλεια του συστήματος στα 23,5 χιλιόμετρα. Παράλληλα, πιστοποιήθηκαν τα βλήματα M712 καθοδήγησης λέιζερ.
- M109A2: Αυξήθηκε η μεταφορική ικανότητα βλημάτων από τα 28 στα 36 ενώ έγιναν και κάποιες αλλαγές στο σκάφος και στην βάση του πυροβόλου. Παράχθηκε παράλληλα μία εξαγωγική έκδοση του συστήματος, η M109A1B.
- M109A3: Η ονομασία που έλαβαν τα M109A1 που αναβαθμίστηκαν στο M109A2 επίπεδο.
- M109A4: Στο επίπεδο αυτό το σύστημα έλαβε καλύτερη προστασία απέναντι σε ραδιενεργές, βιολογικές και χημικές απειλές (CBRN/ΡΒΧΠ) καθώς και αλλαγές στον κινητήρα.
- M109A5: Σε αυτό το επίπεδο αλλάχθηκε ξανά τόσο η βάση του πυροβόλου αλλά και το πυροβόλο, το οποίο όμως ήταν και πάλι 39 διαμετρημάτων (155/39cal). Η εμβέλεια αυξήθηκε στα 30 χιλιόμετρα ενώ εγκαταστάθηκε νέος κινητήρας 450 ίππων. Στην M109A5+ εγκαταστάθηκε νέο σύστημα ελέγχου πυρός.
- Μ109Α6: Μία από τις πιο σημαντικές αναβαθμίσεις του συστήματος η οποία ενσωματώνει καλύτερη θωράκιση, ανασχεδιασμένο εσωτερικό επιτρέποντας την μεταφορά 39 βλημάτων, νέο σύστημα πλοήγησης και τάξης το οποίο μείωσε το χρόνο τάξης του πυροβόλου. Παράλληλα, αναβθμίστηκαν ο κινητήρας και η ανάρτηση του σκάφος, τοποθετήθηκε νέα βάση για το πυροβόλο ενώ εγκαταστάθηκε και νέος εξοπλισμός επικοινωνιών.
- M109A7: Σε αυτή την έκδοση γίνεται χρήση του σκάφους των M2 Bradley έχοντας έτσι, μεταξύ άλλων, νέο κινητήρα, ανάρτηση κλπ. Έχει μεγαλύτερο περιθώριο ηλεκτρικής ισχύος για να υποστηρίξει αναβαθμίσεις στα υποσυστήματά του.
Εξαγωγικές εκδόσεις και τροποποιημένες εκδόσεις:
- PzHb.74 και M109 KAWEST: Εκδόσεις για τον στρατό της Ελβετίας, η KAWEST έκδοση έχει νέο πυροβόλο, 47 διαμετρημάτων (155mm/47cal) και αναβαθμισμένα ηλεκτρονικά.
- K55 και K55A1: Εκδόσεις για την Νότια Κορέα, η K55A1 έκδοση ενσωματώνει κοινά συστήματα με τα K9 Thunder.
- M109L52: Γερμανολλανδική έκδοση έχοντας κοινά συστήματα με τα PzH-2000.
- M109A3G: Έκδοση του για χρήση από την Δυτική Γερμανία.
- M109L: Ιταλική έκδοση η οποία κάνει χρήση του πυροβόλου των FH-70.
- M109 “Rochev” και “Doher”: Εκδόσεις για το Ισραήλ.
Παράλληλα, αναπτύχθηκαν και οι ανάλογες εκδόσεις διοίκησης (M992 FDC) και μεταφοράς πυρομαχικών (Μ992 FAASV).
Τα M109 στο Ελληνικό Πυροβολικό
Τα M109 είναι η «ραχοκοκαλιά» του Πυροβολικό αποτελώντας την συνριπτική πλειωψηφία των αυτοκινούμενων πυροβόλων. Στο Πυροβολικό «υπηρετούν» διαφορετικές εκδόσεις του συστήματος, συγκεκριμένα υπάρχει αριθμός M109A1B και M109A2, M109A3GEA1 και M109A3GEA2 καθώς και M109A5. Ο αριθμός των συστημάτων σε υπηρεσία προσεγγίζει τα 420.
Για περισσότερα άρθρα του Βασίλης Κ.
Απαγορεύεται η αντιγραφή χωρίς άδεια του NEMESIS HD.