Όλα τα βλέμματα όλο αυτό τον καιρό είναι δικαίως στραμμένα στην Ουκρανία. Αναλύσεις και προβλέψεις ασχολούνται για το εάν η Ρωσία θα επιτεθεί, πότε θα το κάνει και πόσο θα εισχωρήσει. Όλα αυτά δείχνουν ανησυχία και φόβο για μια σύγκρουση που μπορεί να οδηγήσει σε έναν Παγκόσμιο ή έναν μεγάλης έκτασης πόλεμο Δύσης-Ρωσίας.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Ουκρανία και ΝΑΤΟ
Αρχίζουμε από μια παρανόηση: Αν η Ρωσία επιτεθεί ή αν η Ουκρανία μπει στο ΝΑΤΟ θα εμπλακεί η Δύση σε πόλεμο. Το παραπάνω ακούγεται πολύ, αλλά είναι λάθος για δύο βασικούς λόγους.
Πρώτον, αν η Ρωσία επιτεθεί και αντιμετωπίσει δυτικές δυνάμεις μέσα στην Ουκρανία, το ΝΑΤΟ ή οι χώρες που τις έχουν στείλει δεν θα εμπλακούν περαιτέρω. Μπορεί να υπάρξουν διαμαρτυρίες και από τις δύο πλευρές αλλά δεν θα ξεσπάσει πόλεμος.
Δεύτερον, αν αύριο η Ουκρανία μπει στο ΝΑΤΟ και προσπαθήσει να ανακτήσει την Κριμαία, τότε το ΝΑΤΟ δεν θα εμπλακεί όπως λανθασμένα δήλωσε ο Ρώσος Πρόεδρος. Το ΝΑΤΟ είναι αμυντική συμμαχία. Δεν συμμετέχει σε επιθετικές ενέργειες ενός μόνο μέρους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι εγκλίσεις της Τουρκίας για βοήθεια στην Συρία εναντίον των Κουρδικών και Συριακών δυνάμεων.
Σε αυτό το σημείο ας κάνουμε μια συνοπτική ιστορική αναδρομή
Με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης η Ρωσία άρχισε να αποκαθιστά τις σχέσεις της με την Δύση και κυριότερα με την Ευρώπη (Ε.Ε.).
Οι διάφορες προσπάθειες αποκατάστασης διακόπηκαν με την αρχή της ουκρανικής κρίσης. Από εκεί και πέρα ξεκίνησαν κυρώσεις από την Δύση με την Ε.Ε. να προσπαθεί να κρατήσει μια πιο ουδέτερη στάση, χωρίς πάντοτε να τα καταφέρνει.
Το ΝΑΤΟ που σε όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου είχε έναν βασικό στόχο, βρέθηκε σε μια κρίση ταυτότητας, καθώς η Ε.Ε. όλο και περισσότερο προσπαθούσε να ανεξαρτητοποιηθεί από τις ΗΠΑ.
Παράλληλα οι ΗΠΑ στράφηκαν προς άλλα μέτωπα κυρίως στον Ειρηνικό, όπου η Κίνα μπήκε σε έναν αγώνα να περάσει τις δύο παγκόσμιες δυνάμεις ΗΠΑ-Ρωσία.
Πίσω στο σήμερα
Για πολλούς η Κίνα δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο για τις ΗΠΑ αλλά και για τη Ρωσία. Αν η Κίνα ανεβάσει την δύναμή της για να απειλήσει τους Αμερικανούς, τότε θα περάσει πρώτα τους Ρώσους. Για πολλούς αυτό έχει ξεκινήσει ήδη, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι θα χρειαστεί ακόμα κάποιες δεκαετίες για να συμβεί.
Παράλληλα οι προσπάθειες της Ε.Ε. να ανεξαρτητοποιηθεί έφτασαν σε ένα τέλμα που προκλήθηκε από εσωτερικές διαφωνίες, με κάποιες από αυτές να έχουν σχέση και με την Ρωσία. Π.χ. η γερμανική ενεργειακή πολιτική.
Αυτήν την στιγμή στην Γηραιά Ήπειρο υπάρχει ένα status quo, η Ε.Ε. είναι ο καλύτερος πελάτης της Ρωσίας.
Ψυχρός Πόλεμος ν.2;
Τι θα σήμαινε λοιπόν η αλλαγή αυτού του status quo για την Ουκρανία, Ε.Ε., Ρωσία, Κίνα και ΗΠΑ;
Η Ουκρανία, αρχικά θα ήταν ο μεγάλος χαμένος. Όσες ουκρανικές προσπάθειες υπάρξουν και όσες απώλειες προκληθούν στις ρωσικές επιτιθέμενες δυνάμεις, η Ουκρανία δεν θα αντέξει.
Αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία θα είναι ο μεγάλος νικητής ή και ότι οι χώρες της Ε.Ε. από φόβο θα γίνουν υποχείρια της Ρωσίας; Η απάντηση είναι όχι.
Κατάληψη της Ουκρανίας (μιας Ευρωπαϊκής χώρας) ή ένος μεγάλου μέρους της, θα προκαλέσει τρεις βασικές τομές:
- Οι ΗΠΑ θα στρέψουν την προσοχή τους στην Ευρώπη, με τις χώρες της πρώτης γραμμής (Φινλανδία, Βαλτικά κράτη, Πολωνία, Ρουμανία κ.α.) να γίνονται φρούρια μπροστά σε ένα νέο Σιδηρούν Παραπέτασμα (Iron Curtain).
- Οι χώρες της Ε.Ε. θα ξυπνήσουν και θα αλλάξουν πολιτική απέναντι στην Ρωσία, θεωρώντας την νούμερο 1 απειλή.
- Η Ε.Ε. θα επιστρέψει στην αγκαλιά των ΗΠΑ, δίνοντας ξανά ζωή στο ΝΑΤΟ.
Για να λυθούν κάποιες παρεξηγήσεις…
Οι χώρες της Ε.Ε. ως ενεργειακά εξαρτημένες από την Ρωσία και με τις εσωτερικές τους διαμάχες μπορεί να φαίνονται ως εύκολος στόχος αλλά δεν είναι. Διότι η Ε.Ε. είναι μια μεγάλη οικονομία. Παράλληλα κάποιες από τις χώρες της έχουν δυνατές αεροπορίες και ναυτικά, ενώ οι μικροί τους στρατοί μπορούν εύκολα και γρήγορα να μεγαλώσουν λόγω των ανεπτυγμένων βιομηχανιών. Η Ε.Ε. με λίγα λόγια έχει δύναμη, αλλά εξαιτίας της ύπαρξης αντικρουόμενων συμφερόντων δεν την έχει εμφανίσει μέχρι στιγμής.
Η ενεργειακή εξάρτηση της Ε.Ε. από την Ρωσία μπορεί να σταματήσει εφόσον η τελευταία κάνει το λάθος στην Ουκρανία. Σε αυτό το σημείο να πούμε ότι χώρες που ήδη προσπαθούν να αναλάβουν την προμήθεια ενέργειας της Ε.Ε. θα στηριχθούν άμεσα από αυτήν και τις ΗΠΑ. Μια από αυτές τις χώρες είναι και η Ελλάδα.
Όλα τα παραπάνω μπορούν να γίνουν μετά από μια μεγάλη επίθεση στην Ουκρανία. Η Ρωσία θα χάσει τον πελάτη της, άρα και τον μοχλό πίεσης προς την Ευρώπη.
Το ΝΑΤΟ θα ενδυναμωθεί και οι δύο παγκόσμιες δυνάμεις ΗΠΑ-Ρωσία θα αρχίσουν ξανά τον ανταγωνισμό δύναμης και τον αγώνα εξοπλισμών.
Ο μεγάλος νικητής της σύγκρουσης
Με την Ρωσία και την Δύση (ΗΠΑ, Ε.Ε.) απασχολημένες η μία με την άλλη, η Κίνα θα αναδειχθεί ο μεγάλος νικητής καθώς θα αδράξει την ευκαιρία να αναπτύξει την δύναμη και επιρροή της.
Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου βρήκε τις ΗΠΑ και την Δύση να έχουν κερδίσει. Αν και η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε γεωγραφικά και πολιτικά, ο διάδοχος της, η Ρωσία, κατάφερε να κρατήσει την δεύτερη θέση στην παγκόσμια κλίμακα.
Ένας δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος ωστόσο που θα έχει προκληθεί κυρίως από την ρωσική πολιτική, μπορεί να σημάνει την καθαίρεση της Ρωσίας από αυτήν τη θέση.
Φυσικά το τι θα συμβεί τελικά είναι κάτι που δεν το γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα, αναμένουμε με προσοχή τις εξελίξεις.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα από τον Στέργιο Λάντζα.
Η άποψη του αρθρογράφου δεν εκφράζει απαραίτητα το NEMESISHD.GR και δημοσιεύεται στα πλαίσια της ελευθερίας της έκφρασης.