Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρουσίασε επίσημα το νέο Μνημόνιο Συνεννόησης (MoU) με την Λιβύη στο τουρκικό κοινοβούλιο που επεκτείνει σημαντικά τη στρατιωτική παρουσία και επιρροή της Τουρκίας στη χώρα. Το Μνημόνιο Συνεννόησης, που υπογράφηκε την 1η Μαρτίου στην Αττάλεια και παρουσιάστηκε στο Τουρκικό κοινοβούλιο στις 12 Αυγούστου περιλαμβάνει αρκετά αμφιλεγόμενες ανευ προηγουμένου νομικές καλύψεις στις Τουρκικές δυνάμεις που βρίσκονται στην Λιβύη και προστίθεται σε μια στιγμή μεγάλης πολιτικής αστάθειας στην χώρα.
Η νέα συμφωνία βασίζεται σε προηγούμενες συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένου του Μνημονίου Συνεργασίας Στρατιωτικής Εκπαίδευσης του 2012 και του Μνημονίου Ασφάλειας και Στρατιωτικής Συνεργασίας του 2019 κινήσεις που ευθυγραμμίζονται με τα ευρύτερα γεωπολιτικά συμφέροντα της Άγκυρας στην περιοχή στην οποία όλο και μεγαλώνει την επιρροή της.
Βασικές διατάξεις του Μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης
Το Μνημόνιο Συνεννόησης, σύμφωνα με το LibyaReview εισάγει πολλά σημαντικά μέτρα που παρέχουν στις τουρκικές δυνάμεις στη Λιβύη άνευ προηγουμένου αυτονομία και προστασία:
Νομική ασυλία: Το άρθρο 11 του μνημονίου συνεννόησης παρέχει στο τουρκικό στρατιωτικό προσωπικό στη Λιβύη ευρεία νομική ασυλία, διασφαλίζοντας ότι τυχόν αδικήματα που διαπράττονται κατά τη διάρκεια επίσημων καθηκόντων τους θα διέπονται αποκλειστικά από το τουρκικό δίκαιο. Αυτή η διάταξη ουσιαστικά θωρακίζει τις τουρκικές δυνάμεις από τη λιβυκή δικαιοδοσία, ενισχύοντας τον έλεγχο της Άγκυρας στις στρατιωτικές της επιχειρήσεις στο εξωτερικό.
Επιχειρησιακή ελευθερία: Το άρθρο 12 επιτρέπει στις τουρκικές δυνάμεις να φέρουν προσωπικά και στρατιωτικά όπλα, να φορούν τις στολές τους κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας και να έχουν σημαντική επιχειρησιακή ελευθερία. Επιπλέον, το άρθρο 7 παρέχει στις τουρκικές δυνάμεις απεριόριστη πρόσβαση στον εναέριο χώρο, τα χωρικά ύδατα και τη γη της Λιβύης, εξαιρώντας τις από τοπικές κατασχέσεις ή επιβαρύνσεις.
Οικονομικά προνόμια: Τα άρθρα 9 και 16 επιτρέπουν στις τουρκικές δυνάμεις να τοποθετούν και να διαχειρίζονται τα συστήματα επικοινωνίας τους, να δημιουργούν ταχυδρομικά γραφεία, υποκαταστήματα τραπεζών και εγκαταστάσεις αναψυχής εντός των περιοχών που επιχειρούν. Η Λιβύη απαιτείται να παρέχει υλικοτεχνική υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων βασικών υπηρεσιών όπως ηλεκτρικό ρεύμα, νερό και διαδίκτυο χωρίς κόστος. Το άρθρο 14 παρέχει περαιτέρω οικονομικές απαλλαγές, όπως εισαγωγές και εξαγωγές αφορολόγητων και αδασμολόγητων υλικών που σχετίζονται με τις τουρκικές στρατιωτικές δραστηριότητες.
Η συμφωνία Ντμπέιμπα και Ερντογάν πρόκειται να παραμείνει σε ισχύ για τρία χρόνια, με αυτόματη παράταση ενός έτους, εκτός εάν κάποιο από τα μέρη επιλέξει να τη λύσει. Αυτό διασφαλίζει τη διαρκή στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη, η οποία είναι στρατηγικής σημασίας δεδομένων των πλούσιων πόρων πετρελαίου και φυσικού αερίου της περιοχής αλλά και ως μοχλό πίεσης σε Τρίπολη και Βεγγάζη αλλά και στην Αθήνα.
