Η Ουκρανία θα διακόψει τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της επικράτειάς της από τις 7 π.μ. την 1η Ιανουαρίου 2025, σηματοδοτώντας το τέλος της πενταετούς σύμβασης μεταξύ της ουκρανικής Naftogaz και της ρωσικής Gazprom. Η απόφαση, που επιβεβαιώθηκε από τον Πρωθυπουργό της Ουκρανίας Denys Shmyhal κατά τη διάρκεια μιας κυβερνητικής συνόδου, ευθυγραμμίζεται με την πολιτική της Ουκρανίας να σταματήσει τους οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022.
Ιστορικό της Συμφωνίας Διαμετακόμισης
Η τρέχουσα σύμβαση διαμετακόμισης υπογράφηκε στα τέλη του 2019, διασφαλίζοντας τη ροή ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας σε ευρωπαϊκά έθνη όπως η Αυστρία, η Σλοβακία, η Ιταλία και η Ουγγαρία. Παρά τον συνεχιζόμενο πόλεμο, αυτή η συμφωνία διαμετακόμισης αποτελούσε εξαίρεση στην απαγόρευση του εμπορίου με τη Ρωσία. Η Naftogaz έλαβε πρόσφατα την τελική πληρωμή από την Gazprom, περίπου 70 εκατομμύρια δολάρια, που καλύπτει τη μεταφορά φυσικού αερίου έως τον Δεκέμβριο του 2024.
Η στάση της Ουκρανίας ενάντια στα ρωσικά ενεργειακά έσοδα
Ο πρόεδρος της χώρας, Volodymyr Zelenskyy τόνισε ότι η απόφαση για τον τερματισμό της ρωσικής διαμετακόμισης φυσικού αερίου αποτελεί μέρος της ευρύτερης δέσμευσης της Ουκρανίας να επιβάλει κυρώσεις σε ρωσικούς πόρους.
«Η θέση της Ουκρανίας είναι πολύ σαφής: υποστηρίζουμε με συνέπεια τις κυρώσεις κατά των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και πόρων, τόσο του φυσικού αερίου όσο και του πετρελαίου. Είμαστε ενάντια σε οποιαδήποτε υποστήριξη προς τον επιτιθέμενο μέσω της πώλησης φυσικού αερίου ή πετρελαίου», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Ο Ζελένσκι μάλιστα τόνισε ότι δεν θα επιτρέψουν και την διαμετακόμιση Ρωσικού φυσικού αερίου το οποίο θα φέρει την ταμπέλα του Αζερμπαϊτζάν για να παρακαμφθούν οι κυρώσεις.
Ο Πρωθυπουργός Shmyhal επανέλαβε αυτή τη θέση, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση και η προεδρία της Ουκρανίας είναι ευθυγραμμισμένες στο να διασφαλίσουν ότι καμία μελλοντική συμφωνία δεν θα επιτρέψει στο ρωσικό αέριο να διέρχεται από το ουκρανικό έδαφος.
Η διακοπή της διαμετακόμισης φυσικού αερίου θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας. Ο Shmyhal σημείωσε ότι ενώ η επανέναρξη της διαμετακόμισης μπορεί να είναι δυνατή, θα αφορά μόνο μη ρωσικό φυσικό αέριο στο πλαίσιο διευθετήσεων που θα διευκολύνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ωστόσο, η ρωσική διαμετακόμιση πετρελαίου μέσω της Ουκρανίας παραμένει ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Ο Shmyhal εξήγησε ότι η Ουκρανία είναι επί του παρόντος υποχρεωμένη βάσει της Συνθήκης για τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Ενέργειας και της Συμφωνίας Σύνδεσης της ΕΕ να συνεχίσει τη διαμετακόμιση πετρελαίου κατόπιν αιτήματος των ευρωπαίων εταίρων.
Καθώς πλησιάζει η προθεσμία του Ιανουαρίου 2025, η προσοχή θα στραφεί στο πώς τα ευρωπαϊκά έθνη που εξαρτώνται από το ρωσικό αέριο θα προσαρμόσουν τις ενεργειακές τους στρατηγικές και εάν οι εναλλακτικές πηγές μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση χωρίς διακοπή.
