Λίγα οπλικά συστήματα έχουν αποκτήσει «δημοσιότητα» σαν αυτή του ισραηλινού αντιπυραυλικού συστήματος (C-RAM) Iron Dome της Rafael. Όπως είναι συνηθισμένο για το Ισραήλ, η ανάπτυξη του συστήματος ξεκίνησε με βάση μια επιχειρησιακή ανάγκη και μετά από πάνω από μία δεκατία το σύστημα έχει δοκιμαστεί ξανά και ξανά επί του πεδίου ενώ διαφορετικές εκδόσεις του έχουν αναπτυχθεί για την κάλυψη διαφορετικών αναγκών.
Η ανάγκη για το Iron Dome
Η γένεση του Iron Dome μπορεί να εντοπιστεί στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν το Ισραήλ αντιμετώπισε έντονες επιθέσεις με ρουκέτες, βλήματα πυροβολικού και όλμων. Οι παραδοσιακοί αμυντικοί μηχανισμοί αποδείχθηκαν ανεπαρκείς για την αντιμετώπιση αυτών των απειλών, ειδικά δεδομένων των μοτίβων εκτόξευσης, τον αριθμό βλημάτων που έπρεπε να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα αλλά ακόμα και λόγω του μικρού μεγέθους τους αφού μιλάμε κατά κύριο λόγο για ρουκέτες διαμετρήματος 107 έως 240 χιλιοστών και όχι για τις απειλές που έχουν σχεδιαστεί να αντιμετωπίζουν.
Το Iron Dome αναπτύχθηκε από κοινού μεταξύ IDF και Rafael, με το υπουργεία άμυνας του Ισραήλ να επιλέγει το σύστημα το 2007. Η πρώτη δοκιμή του Tamir, του πυραύλου που χρησιμοποιεί το Iron Dome, έγινε το 2008 ενώ το 2009 αναχαίτισε επιτυχώς σε δοκιμή ρουκέτες 122 χιλιοστών. Την επόμενη χρονιά, το Iron Dome τοποθετήθηκε κοντά στην λωρίδα της Γάζας για να συνεχίσει τις δοκιμές του και το 2010 κηρύχθηκε επιχειρησιακό.
Αν σκεφτούμε ότι μέχρι τότε δεν υπήρχε άλλο σύστημα ανάλογο με το Iron Dome, το οποίο θα έπρεπε να έχει ταχύ χρόνο αντίδρασης, να αντιμετωπίζει πολλές απειλές ταυτόχρονα αλλά και να μπορεί να αντιμετωπίζει πρώτα τα εισερχόμενα βλήματα που αποτελούν μεγαλύτερη απειλή, τότε μπορούμε να πούμε πως η ανάπτυξη του συστήματος ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα το οποίο όμως έγινε πολύ γρήγορα.
Τρόπος λειτουργίας και διάρθρωση του συστήματος
Στον πυρήνα του, το Iron Dome είναι ένα σύστημα αεράμυνας παντός καιρού. Χρησιμοποιεί συστήματα ραντάρ για τον εντοπισμό και την παρακολούθηση εισερχόμενων βλημάτων. Μόλις εντοπιστεί μια απειλή, το στοιχείο διαχείρισης μάχης και ελέγχου όπλων (BMC) του συστήματος υπολογίζει την τροχιά του βλήματος. Εάν το βλήμα θεωρηθεί ότι αποτελεί απειλή για μη στρατιωτικές ή ζωτικής σημασίας υποδομές, εκτοξεύεται ένας πύραυλος αναχαίτισης για να τον εξουδετερώσει στον αέρα.
Κάθε πυροβολαρχία αποτελείται από 4 βασικά στοιχεία:
- Το ραντάρ EL/M-2084
- Το στοιχείο διαχείρισης μάχης και ελέγχου όπλων (BMC)
- 3-4 εκτοξευτές πυραύλων Tamir
- Τα συστήματα επικοινωνιών
- Τα συστήματα παροχής ηλεκτρικής ισχύος
EL/M-2084
Το Multi-Mission Radar (MMR) ELM-2084 είναι ένα κινητό σύστημα ραντάρ που λειτουργεί στη συχνότητα S-Band. Αξιοποιεί τεχνολογία 4D Active Electronically Steered Array (AESA), που το καθιστά ικανό για ρόλους στην αεράμυνα, την επιτήρηση και τον εντοπισμό όπλων πυροβολικού. Το EL/M-2084 είναι το βασικό ραντάρ για αρκετά αντιαεροπορικα συστήματα όπως το David’s Sling, το Barak και προφανώς το Iron Dome. H πιο προηγμένη έκδοση αυτού του ραντάρ είναι το Extended Multi-Sensor MMR (MS-MMR). Αυτή η έκδοση συνδυάζει ενεργητικούς και παθητικούς αισθητήρες. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε δύσκολα σενάρια που χαρακτηρίζονται από πληθώρα στόχων, περιβαλλοντικών διαταραχών και άλλες παρεμβολές στο παρασκήνιο.
Σύμφωνα με την IAI, το EL/M-2084 έχει μέγιστη εμβέλεια 470 χιλιομέτρων στην οποία μπορεί να «δει» μεγάλους ιπτάμενους στόχους και μέγιστη εμβέλεια 100 χιλιομέτρων για τον εντοπισμό εισερχόμενων βλημάτων.
Οι εκτοξευτές πυραύλων και οι πύραυλοι Tamir
Ένα τυπικό σύστημα Iron Dome διαθέτει 3-4 εκτοξευτές οι οποίο μπορούν να φέρουν έως 20 βλήματα Tamir έκαστος αλλά ο αριθμός αυτός μπορεί να είναι και μικρότερος ανάλογα με τις ανάγκες του χρήστη ή την έκδοση του συστήματος.
Ο Tamir είναι ένας ιδιαίτερα ευκίνητος πύραυλος, χαρακτηριστικό σημαντικό για την αντιμετώπιση πολλών στόχων ταυτόχρονα. Μπορεί να αντιμετωπίσει ρουκέτες, βλήματα πυροβολικού, πυραύλους cruise, UAVs και κατευθυνόμενες βόμβες σε εμβέλεια 10-15 χιλιομέτρων.
Μέσα από την συνεχή του επιχειρησιακή χρήση, η Rafael ισχυρίζεται πως το Iron Dome έχει ποσοστό επιτυχίας μεγαλύτερο του 90% αλλά εδώ δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ακόμα και το Iron Dome μπορεί να κορεστεί με τον κατάλληλο αριθμό εισερχόμενων απειλών.
Εκδόσεις του Iron Dome
Με το Iron Dome να έχει αποδειχθεί ένα αρκετά επιτυχημένο σύστημα ικανό να αντιμετωπίσει διαφορετικές απειλές, η Rafael έχει αναπτύξει διαφορετικές εκδόσεις του συστήματος, την κινητή έκδοση I-Dome και την ναυτική C-Dome:
- I-Dome: Σε αυτή την έκδοση τόσο τα βλήματα, συγκεκριμένα 10 Tamir, αλλά και τα υπόλοιπα ηλεκτρονικά του συστήματος (ραντάρ, BMC κλπ.) βρίσκονται τοποθετημένα πάνω στο ίδιο φορτηγό-φορέα. Έτσι, μπορεί να παρέχει κάλυψη σε μια συγκέντρωση δυνάμεων τόσο ενάντια σε εισερχόμενα βλήματα ως C-RAM αλλά και ενάντια σε άλλες ιπτάμενες απειλές ως ένα αντιαεροπορικό σύστημα μικρής εμβέλειας.
- C-Dome: Είναι η ναυτική έκδοση του συστήματος, κάνει χρήση κάθετων κελιών εκτόξευσης (VLS) για τους πυραύλους Tamir (10 Tamir ανά VLS) με τα δεδομένα να παρέχονται από το ραντάρ του πλοίου.
Σύνοψη
Το αντιπυραυλικό σύστημα (C-RAM) Iron Dome αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό άλμα στην αμυντική τεχνολογία. Ενώ σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίζει μια συγκεκριμένη απειλή που αντιμετωπίζει το Ισραήλ, είναι ένα σύστημα που έχει κινήσει το ενδιαφέρον πολλών χωρών, με κυριότερο παράδειγμα αυτό των ΗΠΑ. Έχει αποδειχθεί πως είναι ένα πολύ σημαντικό σύστημα για την προστασία στρατιωτικών σχηματισμών, πόλεων και στρατηγικών εγκαταστάσεων από μαζικές επιθέσεις.
Για περισσότερα άρθρα του Βασίλης Κ.
Απαγορεύεται η αντιγραφή χωρίς άδεια του NEMESIS HD!
