Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) δημοσίευσε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας τις αποφάσεις για τη μεταβίβαση των αδειών ιδιοκτησίας και διαχείρισης του έργου Great Sea Interconnector στον ΑΔΜΗΕ, σηματοδοτώντας ένα θεσμικό «restart» για τη μεγάλη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου.
Με τις αποφάσεις 302 και 303, που αναρτήθηκαν την Παρασκευή, η ΡΑΕΚ μεταβιβάζει επισήμως στον ΑΔΜΗΕ τόσο την άδεια ιδιοκτήτη όσο και τη διαχειριστική άδεια της υποθαλάσσιας γραμμής, στη θέση της EuroAsia Interconnector/EUTSO. Οι αποφάσεις τίθενται άμεσα σε ισχύ, με περίοδο 45 ημερών για την τυπική ολοκλήρωση της μετάβασης.
Νέες υποχρεώσεις και θεσμικό πλαίσιο
Το νέο καθεστώς συνοδεύεται από σειρά υποχρεώσεων για τον ΑΔΜΗΕ:
την εκπόνηση κώδικα δεοντολογίας για όλους τους εμπλεκομένους στη λειτουργία και ιδιοκτησία της γραμμής, την υποβολή ετήσιας έκθεσης δραστηριοτήτων με οικονομικά στοιχεία και απολογισμό προόδου, καθώς και την καταβολή ετήσιου τέλους και του υπολοίπου κόστους μεταβίβασης.
Παράλληλα, έχει συμφωνηθεί στενός συντονισμός Ελλάδας–Κύπρου με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ προγραμματίζεται τηλεδιάσκεψη υπό τον Επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν την ερχόμενη εβδομάδα. Στόχος της είναι να διευθετηθούν οι εκκρεμότητες και να επικαιροποιηθεί το χρονοδιάγραμμα του έργου.
Χρηματοδότηση και δαπάνες
Κεντρικό ζητούμενο παραμένει η οριστικοποίηση του χρηματοδοτικού πλαισίου. Το σχέδιο προβλέπει την αναγνώριση των μέχρι σήμερα δαπανών του ΑΔΜΗΕ, που εκτιμώνται σε 250–300 εκατ. ευρώ, καθώς και την εφαρμογή της κυπριακής συνεισφοράς ύψους 25 εκατ. ευρώ ετησίως, όπως ορίζει η σχετική ρυθμιστική απόφαση.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό Ενέργειας Νίκο Τσάφο, έχουν ήδη καταβληθεί περίπου 300 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο της σύμβασης με τη γαλλική Nexans, που έχει αναλάβει την κατασκευή του καλωδίου.
Το έργο διατηρεί ισχυρή στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με εγκεκριμένη επιχορήγηση 657 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα CEF (Connecting Europe Facility) για το τμήμα Ελλάδας–Κύπρου, καθώς και πρόσθετη ενίσχυση 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης (RRF). Η εκταμίευση αυτών των πόρων συνδέεται άμεσα με την πρόοδο του έργου και τις απαραίτητες ρυθμιστικές εγκρίσεις.
Κρίσιμη φάση για το έργο
Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου αποτελεί έργο στρατηγικής σημασίας, καθώς θα δημιουργήσει μια ενεργειακή «γέφυρα» Κρήτης–Κύπρου, ενισχύοντας την ασφάλεια εφοδιασμού και τη σταθερότητα του κυπριακού συστήματος.
Η ουσιαστική «απεμπλοκή» του έργου θα εξαρτηθεί από την ταχεία κύρωση των συμφωνηθέντων και τη σταθερή ροή χρηματοδότησης προς τον ανάδοχο, ώστε να επανεκκινήσουν οι τεχνικές εργασίες χωρίς νέο κύκλο καθυστερήσεων.
