Άγκυρα, Τουρκία – Άρθρο του Bloomberg έφερε ξανά στο φως το αίτημα της Τουρκίας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) για άδεια συμπαραγωγής κινητήρων General Electric (GE) F110. Ο κινητήρας αποτελεί το βασικότερο κομμάτι του μαχητικού αεροσκάφους που προσπαθεί να αναπτύξει εγχώρια η Τουρκία με το όνομα TAI Kaan. Το αίτημα αυτό όμως αντιπροσωπεύει και μια κίνηση υψηλού ρίσκου για την Τουρκία και την ισορροπία δυνάμεων απέναντι στην Ελλάδα και συγκεκριμένα την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία.
Tο εγχώριο μαχητικό αεροσκάφος, TAI Kaan, που αναπτύσσεται από την Turkish Aerospace Industries με τη βοήθεια της βρετανικής BAE Systems, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της αμυντικής στρατηγικής της Τουρκίας, με την πρώτη πτήση του να έχει προγραμματιστεί για τον Ιανουάριο του 2024. Η προσπάθεια για την εγχώρια κατασκευή των κινητήρων F110 βασίζεται και στην υπάρχουσα εμπειρία συναρμολόγησης του κινητήρα που διαθέτουν και τα τουρκικά F-16 καθώς θεωρείται ότι θα συμβάλει θετικά στα πρώτα στάδια του μαχητικού.
Ωστόσο, το Kaan αντιμετωπίζει σημαντικές οικονομικές και τεχνικές προκλήσεις. Το θολό τοπίο της οικονομίας της Τουρκίας, που χαρακτηρίζεται από υψηλό πληθωρισμό και σημαντικό χρέος, ρίχνει την σκιά του στη χρηματοοικονομική άποψη του προγράμματος. Το πρόγραμμα αντιμετωπίζει αναπόφευκτα οικονομικές δυσκολίες αντίστοιχες με την κατάσταση της χώρας. Επιπλέον, η εξάρτηση από τους κινητήρες F110 για τη σειριακή παραγωγή απαιτεί σημαντικές επενδύσεις και δοκιμές, παράλληλα με ανησυχίες για τις άδειες εξαγωγής που θα βασίζονται στην ευχέρια των ΗΠΑ, παρόμοιες με τις προκλήσεις που αντιμετωπίσαν άλλες προσπάθειες συνεργασίας με την Τουρκία όπως η περίπτωση της Rolls-Royce η οποία δεν φαίνεται τελικά να ευδοκίμησε.
Το ρίσκο της Τουρκίας με το KAAN έγκειται στην πιθανότητα να αποτύχει το έργο να φτάσει σε μαζική παραγωγή οδηγώντας σε καταστροφή για την Πολεμική Αεροπορία της Τουρκίας, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες αναβαθμίσεις του στόλου της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας με αεροσκάφη Rafale και F-16V αλλά πιθανότατα σύντομα και με F-35. Η προσπάθεια της Τουρκίας να ανταποκριθεί σε αυτές τις εξελίξεις φαίνεται να έχει εγκλωβιστεί στην ανάπτυξη αυτού του εγχώριου μαχητικού.
Το Kaan, θα μπορούσε να απευθύνεται ως λύση σε χώρες που δεν μπορούν να αποκτήσουν δυτικά μαχητικά. Το εξαγωγικό δυναμικό του προγράμματος είναι το κλειδί για την επιτυχία του, όμως η τοποθέτηση απαρτίων δυτικής προέλεσης και ειδικά των ΗΠΑ αναμένεται να περιορίσει σε σημαντικό βαθμό αυτήν την δυνατότητα όπως έγινε και με τα επιθετικά ελικόπτερα T129 ATAK που θέλει να εξάγει σε Πακιστάν και Φιλιππίνες και αφορούσε τον κινητήρα LHTEC T800-4A που χρειάζονται.
Η επιδίωξη ανάπτυξης ενός κινητήρα turbofan εγχώρια από την Τουρκία προσθέτει άλλο ένα επίπεδο πολυπλοκότητας. Ανταγωνιστές όπως η Tusas Engine Industries και η TRMotor είναι στο παιχνίδι, αντανακλώντας την πίεση της Τουρκικής κυβέρνησης για ανεξαρτητοποίηση στην αμυντική τεχνολογία. Η ανάπτυξη εγχώριων κινητήρων όπως οι TEI-TF6000 και TEI-TF10000 από την Tusas Engine Industries σηματοδοτεί βήματα προς αυτόν τον στόχο όμως το αίτημα της Τουρκίας για τους Αμερικανικούς κινητήρες μάλλον δείχνει ότι αυτός ο στόχος δεν είναι εύκολος.
Συνοψίζοντας, το αίτημα της Τουρκίας για κινητήρες GE F110 για το μαχητικό αεροσκάφος TAI Kaan, όπως αναφέρει το Bloomberg, είναι κάτι περισσότερο από μια εύκολη τεχνική προμήθεια. Είναι ένας στρατηγικός ελιγμός γεμάτος οικονομικές, τεχνολογικές και γεωπολιτικές προκλήσεις. Η επιτυχία του έργου Kaan είναι κρίσιμη για την Τουρκία καθώς σε περίπτωση αποτυχίας η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία θα έρθει σε δεινή θέση σε σχέση με την Ελλάδα.
