Κατα τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία υπήρξαν αναφορές από το Βρετανικό Υπουργείο Άμυνας που κάνουν λόγο για χρήση βαλλιστικών πυραύλων ως δολώματα απέναντι στην ουκρανική αεράμυνα. Ο λόγος για τους σοβιετικούς KH-55.
Οι βαλλιστικοί αυτοί πύραυλοι είναι σε υπηρεσία από τη δεκαετία του ‘80. Έχουν εμβέλεια 2,500 χλμ, εκτοξεύονται από αεροσκάφη και είχαν σχεδιαστεί ακόμα και για πυρηνικό πλήγμα.
Νέες απαιτήσεις στο πεδίο μάχης
Ένας βαλλιστικός πύραυλος δεν είναι αντίμετρο. Πόσο μάλλον ένας που είχε και ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο.
Η δουλεία του πυραύλου είναι να χρησιμοποιεί την ταχύτητα ή το χαμηλό ύψος πτήσης του ώστε να φτάσει και να πλήξει τον εχθρικό στόχο. Αν οι αναφορές αυτές περιγράφουν μία πραγματικότητα και όχι απλά μερικά απομονωμένα περιστατικά, τότε φανερώνουν μία ακόμα αλλαγή στο πεδίο μάχης. Είναι έκδηλη πλέον η βελτιομένη αποτελεσματικότητα των σύγχρονων συστημάτων αεράμυνας και η πίεση που προκαλούν στην Ρωσική στρατιωτική ηγεσία.
Ανάγκη για λύσεις
Ουσιαστικά οι Ρώσοι βρεθήκανε απέναντι σε μία κατάσταση όπου τα αντιαεροπορικά συστήματα της Ουκρανίας αναχαίτισαν σημαντικό αριθμό πυραύλων. Πλέον η μόνη λύση για εκείνους ήταν η χρήση παλαιότερων όπλων για κορεσμό ή σύγχυση της ουκρανικής αεράμυνας.
Γυρνάμε όμως σε αυτό που είχαμε αναφέρει προηγουμένως. Τα όπλα αυτά δεν τα έχουν σχεδιάσει για αυτό το ρόλο. Και φυσικά έτσι δεν μπορούν να είναι αξιόπιστα αντίμετρα.
Ας μην ξεχνάμε ότι πλέον έννοιες όπως jamming ή ηλεκτρονικός πόλεμος είναι πια αναπόσπαστο κομμάτι του πολέμου. Επομένως οποιοδήποτε σύστημα αντιμέτρων πρέπει να διαθέτει και δυνατότητες ηλεκτρονικού πολέμου.
Αυτό δεν είναι απλά αναγκαίο αλλά και λογικό. Χωρίς αυτή τη δυνατότητα απλά χάνει κανείς μία πλατφόρμα. Με άλλα λόγια, αν μία πλατφόρμα πρέπει σκοπίμως να τραβήξει την προσοχή του εχθρού, θα το κάνει με ηλεκτρονικά μέσα και όχι απλά πετώντας σε μία προβλέψιμη πορεία.
Η πραγματικότητα μας δίνει ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πως χρησιμοποιεί ένα στράτευμα τέτοια αντίμετρα στο πεδίο της μάχης.
Παραδείγματα απο το παρελθόν
Μόλις το 1991 οι ΗΠΑ, κατα την εισβολή στο Ιράκ, χρησιμοποίησαν αντίμετρα για να πλήξουν εχθρικούς στόχους και συγκεκριμένα την εχθρική αεράμυνα. Τα όπλα αυτά ήταν οι πύραυλοι TALD. Αυτοί είναι πραγματικά αντίμετρα.
Μετά την εκτόξευση και καθώς πλησίαζαν το στόχο, έδιναν μία ψεύτικη εικόνα. Ο αντίπαλος έβλεπε στις οθόνες του ότι πλησίαζε πληθώρα εχθρικών δυνάμεων. Έτσι τα Ιρακινά ραντάρ τήθονταν σε λειτουργία ώστε να εμπλακούν και να αναχαιτήσουν τις ψεύτικες απειλές. Εν τέλει η αληθινή απειλή θα έφτανε με τη μορφή πυραύλων αντι-ραντάρ.
Σκοπός ενός τέτοιου αντίμετρου δεν είναι να αυξήσει απλά τις πιθανότητες να περάσει απαρατήρητος ένας πύραυλος, αλλά να χειραγωγήσει τις αντιδράσεις του εχθρού. Ο ρωσικός τρόπος χρήσης των αντιμέτρων έχει άλλη φιλοσοφία, πλασμένη γύρω από την αναγκαιότητα.
Η ιδέα λοιπόν δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο. Υπάρχει όμως σημαντική διαφορά στον τρόπο πραγματοποίησης. Βέβαια για τη περίπτωση τη Ρωσίας αξίζει να τονίσουμε ότι δεν υφίστανται οι συνθήκες με τις οποίες υπολόγιζαν ότι θα πολεμήσουν.
Πράγματι, αν η ρωσική στρατηγική ήθελε να κάνει χρήση των αποθεμάτων σοβιετικών, αλλά και νέων πυραύλων, για να χτυπήσει μερικούς στόχους μεγάλης σημασίας στην Ουκρανία τότε υπάρχει λογική.
Παράλληλα η Ουκρανία προσαρμόστηκε και έκανε τις ζωτικές υποδομές πιο δύσκολους στόχους. Είτε με την ενίσχυση της αεράμυνας μετά τη συνδρομή των δυτικών κρατών, είτε με τη δημιουργία νέων πιεστικών συνθηκών στο πεδίο μάχης.
Η έκτακτη χρήση παλαιών συστημάτων ως “δολώματα” δεν είναι πρωτοφανής τακτική. Το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποίησε τηλεκατευθυνόμενα Antonov An-2 για να εκθέσει την Αρμένικη αεράμυνα στον πόλεμο του 2020.
Σύγχρονες επιλογές
Έχουμε το πλεονέκτημα να βλέπουμε ότι ο δόλος είναι αναπόφευκτο κομμάτι του πολέμου. Απο το να χρειαστεί λοιπόν να υιοθετούμε ημίμετρα την τελευταία στιγμή σε περίπτωση κρίσης, η Ελλάδα πρέπει να δείξει ενδιαφέρον για αυτού του είδους τα αντίμετρα.
Το ναυτικό των ΗΠΑ διαθέτει τον TALD από τα τέλη της δεκαετίας του ‘80. Μπορεί να φορτωθεί μεταξύ άλλων σε αεροσκάφη Α-7 Corsair και F-18 Hornet. Παράλληλα η ισραηλινή IMI κατασκεύασε συστήματα TALD για τις ανάγκες της Ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας. Ίσως η χρήση από F-16 και F-4 Phantom να είναι μία πραγματικότητα.
Το σύστημα αυτό όμως δεν έμεινε κολλημένο στον 20ο αιώνα. Πλέον η Raytheon και η Northrop Grumman αναπτύσσουνε τον MALD. Μία σύγχρονη και ενισχυμένη έκδοση με μικρότερο μέγεθος και μεγαλύτερη εμβέλεια. Αυτή τη στιγμή το φέρουν τα F-16 της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας, ενώ στο μέλλον θα το φέρουν και C-130, MQ-9 Reaper και MQ-1 Predator.
Μία σημαντική παράμετρος στην ανάπτυξη του MALD ήταν το χαμηλό κόστος. Το μοντέλο της NG κοστίζει μόλις 30,000 δολάρια με εμβέλεια 460 χλμ. Απο την άλλη εκείνο της Raytheon φτάνει τα 322,000 δολάρια με εμβέλεια 920 χλμ και δυνατότητα loitering.
Δεν μιλάμε λοιπόν απλά για μία τεχνολογία που έμεινε στάσιμη στο χρόνο. Αναπτύχθηκε σε μεγάλο βαθμό και έχοντας υπόψη το χαμηλό κόστος. Αυτό εξάλλου μαρτυρά η συμβατότητα με πολυάριθμες και σχετικά φθηνές πλατφόρμες όπως είναι τα F-16, τα C-130 και τα MQ-1/9.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον είναι αδιανόητο η Ελλάδα να μη διεκδικεί θέση στο χώρο αυτό. Αντ’ αυτού δίνουμε προσοχή σε τεχνολογίες των οποίων η φιλοσοφία δεν έχει αλλάξει εδώ και δεκαετίες.
Πείτε μας την γνώμη σας στα σχόλια!
Διαβάστε περισσότερα άρθρα του Χρήστος Νικολάου
Copyright: Απαγορεύεται η αντιγραφή του κειμένου χωρίς άδεια απο το NEMESIS HD.