Ένα από τα οπλικά συστήματα που αρκετές φορές περνάνε «απαρατήρητα» είναι οι επάκτιες συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων, όπως οι MM40 του Πολεμικού Ναυτικού. Με το τελευταίο όμως να έχει μεγάλη ανάγκη για ενίσχυση, σκεφτόμαστε συνήθως κατευθείαν την απόκτηση νέων πλοίων ή υποβρυχίων και ενώ όντως υπάρχει ανάγκη για νέες φρεγάτες, κορβέτες, ΤΠΚ, υποβρύχια (κι όχι μόνο), «ξεχνάμε» τις συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων, οι οποίες θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμες στο περιβάλλον του Αιγαίου.
Για ποιούς λόγους να κοιτάξουμε επάκτιες συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων
Σε γενικές γραμμές, κάποια από τα πλεονεκτήματα των επάκτιων αντιπλοϊκών συστοιχιών είναι τα εξής:
Οικονομική Αποτροπή: Οι επάκτιες συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων (ASM) αντιπροσωπεύουν ένα εξαιρετικά οικονομικό μέσο θαλάσσιας άμυνας. Σε σύγκριση με τα σημαντικά έξοδα που σχετίζονται με την κατασκευή, τη συντήρηση και τη λειτουργία ενός στόλου πολεμικών πλοίων, αυτές οι συστοιχίες πυραύλων απαιτούν σημαντικά λιγότερες οικονομικές επενδύσεις.
Αυτή η πτυχή τους καθιστά μια προσιτή επιλογή για μικρότερα ή οικονομικά περιορισμένα κράτη, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να υπερασπιστούν αποτελεσματικά τις ακτές τους χωρίς το βαρύ τίμημα ενός πλήρους ναυτικού στόλου.
Στα δικά μας δεδομένα, αυτό τις καθιστά μια πολύ καλή επιλογή από την στιγμή που η Ελλάδα πρέπει να καλύψει μεγάλο αριθμό αναγκών, τόσο για το Πολεμικό Ναυτικό αλλά και για τους υπόλοιπους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, με περιορισμένο προϋπολογισμό.
Άρνηση στρατηγικής περιοχής: Εκτός από τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητάς τους, αυτά τα πυραυλικά συστήματα υπερέχουν ως εργαλεία για την άρνηση στρατηγικής περιοχής. Αποτελώντας μια αξιόπιστη απειλή για τα εχθρικά πλοία από τις παράκτιες θέσεις, μπορούν να περιορίσουν αποτελεσματικά την κίνηση των αντίπαλων ναυτικών δυνάμεων.
Αυτή η ικανότητα είναι ζωτικής σημασίας για τη διαφύλαξη των χωρικών υδάτων και των ζωτικών θαλάσσιων υποδομών. Η παρουσία επάκτιων αντιπλοϊκών συστοιχιών κατά μήκος της ακτογραμμής, όπως για παράδειγμα στα νησιά του Αιγαίου, λειτουργεί αποτρεπτικά, αποθαρρύνοντας πιθανούς επιτιθέμενους από το να πλησιάσουν ή να επιχειρήσουν να παραβιάσουν τα θαλάσσια σύνορα ενός έθνους.
Ταχεία απόκριση και ανάπτυξη: Ένα άλλο βασικό πλεονέκτημα των μπαταριών παράκτιων πυραύλων είναι η ικανότητά τους να κινητοποιούνται και να αναπτύσσονται γρήγορα. Αυτή η ικανότητα ταχείας αντίδρασης είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση αιφνίδιων θαλάσσιων επιδρομών ή για την αντιμετώπιση κλιμακούμενων ναυτικών αντιπαραθέσεων.
Σε αντίθεση με τους ναυτικούς στόλους που μπορεί να απαιτούν χρόνο για να κινητοποιηθούν και να φτάσουν σε μια ζώνη σύγκρουσης, οι συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων είναι πάντα σε ετοιμότητα, παρέχοντας μια άμεση γραμμή άμυνας έναντι κάθε θαλάσσιας απειλής. Αυτή η ετοιμότητα διασφαλίζει ότι η χώρα θα μπορεί να ανταποκριθεί γρήγορα και αποτελεσμακά.
Επάκτιες συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων συγκριτικά με μονάδες επιφανείας
Εμβέλεια και κινητικότητα: Ενώ τα πολεμικά πλοία διαθέτουν κινητικότητα και ικανότητα προβολής ισχύος πολύ πέρα από τις ακτές ενός έθνους, οι συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων έχουν περιορισμένη εμβέλεια στην ακτογραμμή. Ωστόσο, αυτός ο περιορισμός συχνά μετριάζεται από τη στρατηγική τους τοποθέτηση κατά μήκος κρίσιμων θαλάσσιων σημείων.
Ευπάθεια σε επιθέσεις: Τα πολεμικά πλοία, παρά τις επιθετικές και αμυντικές τους ικανότητες, είναι πιο ευάλωτα στην εχθρική δράση σε σύγκριση με τα επίγεια πυραυλικά συστήματα. Οι συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων είναι συχνά καλά καμουφλαρισμένες και μπορούν να ενισχυθούν με πρόσθετες άμυνες, καθιστώντας πιο δύσκολο να εξουδετερωθούν.
Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι οι συστοιχίες θα έχουν και την ανάλογη (αντί)αεροπορική κάλυψη ενώ σημαντικός παράγοντας είναι και η γεωγραφική θέση που θα τοποθετηθούν (σε ποιο νησί).
Συντήρηση και επιχειρησιακή ετοιμότητα: Η συντήρηση των παράκτιων πυραυλικών συστημάτων είναι γενικά λιγότερο περίπλοκη και δαπανηρή από αυτή των πολεμικών πλοίων. Επιπλέον, αυτά τα επίγεια συστήματα μπορούν να παραμείνουν λειτουργικά για παρατεταμένες περιόδους χωρίς την ανάγκη ανεφοδιασμού ή εναλλαγής πληρώματος, σε αντίθεση με τα πλοία.
Συμπληρωματικοί ρόλοι: Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι παράκτιες συστοιχίες και τα πολεμικά πλοία παίζουν συχνά συμπληρωματικούς ρόλους στη στρατηγική άμυνας ενός κράτους. Ενώ οι συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων παρέχουν μια στατική γραμμή άμυνας, τα πολεμικά πλοία προσφέρουν επιλογές δυναμικής απόκρισης και μπορούν να αντιμετωπίσουν απειλές πέρα από τις παράκτιες περιοχές.
Οι επάκτιοι Exocet MM40 του Πολεμικού Ναυτικού
Το Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει αυτή την στιγμή δύο συστοιχίες Exocet, της έκδοσης MM40 Block 2. Αυτές αγοράστηκαν την δεκαετία του ’90 όμως πλέον ίσως δεν είναι αρκετές. Όντας της έκδοσης Block 2 έχουν περιορισμένη εμβέλεια, η οποία κυμμένεται στα 70 χιλιόμετρα. Το ίδιο μπορούμε να πούμε πως ισχύει και για τις πρώτες ΤΠΚ κλάσης «Ρουσσέν» σε σχέση με αυτές εξοπλισμένες με MM40 Block 3 αλλά αυτό είναι διαφορετική κουβέντα.
Με το Πολεμικό Ναυτικό να επιμένει στην χρήση του Exocet και με την αγορά των φρεγατών FDI ενώ κατά πάσα πιθανότητα θα εξοπλίσουν και τις κορβέτες, η πιο λογική επιλογή είναι μάλλον αυτή της αναβάθμισης των επάκτιων αντιπλοϊκών συστοιχιών, σε συνδιασμό με την αγορά αριθμού νέων συστημάτων MM40 Block 3c.
Σχετικά με τους επάκτιους Exocet MM40 Block 3
Το σύστημα βασίζεται στην τελευταία έκδοση του πυραύλου Exocet MM40 Block 3 σε υπηρεσία με πολλά ναυτικά σε όλο τον κόσμο. Περιλαμβάνει τους δικούς του αισθητήρες (ραντάρ, EOS, AIS) για αυτόνομες λειτουργίες μπορεί να προσαρμοστεί ώστε να προσαρμόζεται σε διαφορετικές αρχιτεκτονικές συστημάτων C4I ενώ κάθε πυροβολαρχία μπορεί να έχει έως 3 φορτηγά-εκτοξευτές με 4 Exocet το καθένα.
Οι επάκτιοι Exocet Block 3 αποκτήθηκαν όπως είναι γνωστό από την Κύπρο ενώ το Κατάρ συνδίασε την αγορά MM40 με την αγορά πυραύλων Marte.
Υπάρχουν άλλες επιλογές πέραν των Exocet;
Αν και οι Exocet είναι μάλλον η πρώτη επιλογή, σίγουρα δεν είναι η μοναδική. Πολλές χώρες έχουν κινηθεί προς την αγορά της επάκτιας έκδοση των NSM ενώ πολύ καλές παραμένουν οι επιλογές των Blue Spear/Gabriel από το Ισραήλ ή του σουηδικού RBS-15 ενώ στο μέλλον είναι πιθανό να δούμε επάκτια έκδοση του FC/ASW που θα αντικαταστήσει τους Exocet.
Εν πάση περιπτώσει, μια αγορά νέων επάκτιων αντιπλοϊκών συστοιχιών θα μπορούσε να προσελκίσει πολλές διαθέσιμες επιλογές χωρίς να υπάρχει κάποια «λάθος επιλογή» μεταξύ αυτών.
Για περισσότερα άρθρα του Βασίλης Κ.
Απαγορεύεται η αντιγραφή χωρίς άδεια του NEMESIS HD.