Πριν ξεκινήσουμε το άρθρο, να τονίσουμε ότι η αερομαχία μεταξύ των δύο Ελληνικών μαχητικών F-5 (Σκαμπαρδώνης, Δινόπουλος) και των δύο Τουρκικών F-102 στις 22 Ιουλίου 1974 ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε από επίσημες πηγές και η αναφορά σε αυτό το συμβάν βασίζεται σε πληροφορίες και φήμες που κυκλοφορούν εδώ και αρκετές δεκαετίες.
Οι πληροφορίες της έρευνάς μας βασίζονται σε αρκετές πηγές, όπως η πρόσφατη συνέντευξη του πιλότου Θωμά Σκαμπαρδώνη από την Αλεξία Καλαϊτζή στην Καθημερινή και πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν πριν αρκετά χρόνια στο περιοδικό Cockpit και αναδημοσιεύονται μαζικά.
Ερευνήσαμε στο NEMESIS HD και τις πληροφορίες που αναφέρουν Τουρκικά μέσα ενημέρωσης και στην αναφορά (δεν μπόρεσε να επιβεβαιωθεί καθώς δεν υπάρχει διαθέσιμη έντυπη ή ηλεκτρονική έκδοση) που φέρεται να έκανε στο βρετανικό περιοδικό Air Forces Monthly τον Σεπτέμβριο του 2001 ο Serhat Guvenc, που αν και παρουσιάζουν μια εντελώς διαφορετική εκδοχή της αερομαχίας, αρκετές αναφορές συγκλίνουν σε μερικά σημεία με την ελληνική εκδοχή.
Η φονική εμπλοκή της 22α Ιουλίου 1974
Τουρκικά Στρατεύματα έχουν εισβάλει στην Κύπρο και το κροτάλισμα των εχθρικών πυροβόλων που μετέχουν στον Αττίλα Ι δεν έχει σιγάσει. Προσβάλλουν τόσο ανυπεράσπιστες από αέρος θέσεις της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς όσο και αμάχους που προσπαθούν να διαφύγουν.
Τουρκικά μαχητικά προβαίνουν σε μαζικές παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου και η χώρα προετοιμάζεται για άμεση πιθανή στρατιωτική εμπλοκή με την Τουρκία παρά την ανυπαρξία υποστήριξης της Κύπρου.
Η Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό σηκώνουν το κύριο βάρος της αποτροπής στο Αιγαίο, με τα μαχητικά να είναι έτοιμα για «scramble» και φορτωμένα με όπλα για να αναλάβουν αποστολές κρούσης και εναέριας υπεροχής είτε στο Αιγαίο είτε στην Κύπρο.
Την ετοιμότητα αυτή παρουσιάζουν και οι πιλότοι της 111 Πτέρυγας Μάχης στην Νέα Αγχίαλο.
Το μεσημέρι της 22 Ιουλίου 1974 βρίσκει τους πιλότους Ιωάννη Δινόπουλο και Θωμά Σκαμπαρδώνη της 337 Μοίρας Αναχαίτισης Ημέρας (337 ΜΑΗ) που εδρεύει στην 111 ΠΜ (Πτέρυγα Μάχης) στα cockpit των Ελληνικών μαχητικών τύπου F-5.
Το ίδιο συμβαίνει και στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου με τους Τούρκους πιλότους Sıtkı Onur και Vasıf Sayın να παίρνουν εντολή για αποστολή παραβιάσης του Ελληνικού Εθνικού Εναέριου χώρου κοντά στην περιοχή της Λήμνου.
Εδώ όμως, έρχεται μια αρκετά διαφορετική και ενδιαφέρουσα ερμηνεία που δεν έχει αναφερθεί ξανά στην Ελλάδα και σύμφωνα με την έρευνά μας θέλει τον İbrahim Çınar ως πιλότο του Νο1 του Τουρκικού σχηματισμού και θα εξηγήσουμε αργότερα το γιατί.
Η εντολή ταχείας απογείωσης για τα Ελληνικά F-5
Με την αναγνώριση των εισερχόμενων Τουρκικών μαχητικών τύπου F-102A από το Ελληνικό Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης, δίνεται αμέσως εντολή σε Σκαμπαρδώνη και Δινόπουλο να προσεγγίσουν την περιοχή μεταξύ Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου.
Τα Ελληνικά F-5 απογειώνονται και πετούν περίπου στα 18.000 πόδια όπου σύμφωνα με τον Θωμά Σκαμπαρδώνη γίνεται ο εντοπισμός των δύο Τουρκικών F-102. Τα F-102 φέρεται να έχουν ως σειριακούς αριθμούς τους: 54-1403 και 55-3413 (κρατήστε τους αριθμούς στο μυαλό σας για αργότερα).
Σκληρή αερομαχία ξεκινά αμέσως μετά την αναγνώριση των Τουρκικών F-102 με τα Ελληνικά F-5 να προσπαθούν να αποκτήσουν πλεονέκτημα στην αερομαχία αφού τα Τουρκικά μαχητικά φαίνεται να έχουν εντοπίσει μόνο τον Σκαμπαρδώνη και επικτρώνονται σε αυτόν αντι για τον Δινόπουλο.
Το «Joker» δίνει οδηγίες στα Ελληνικά F-5 και ακολουθούν ελιγμοί σοβαρής εμπλοκής. Ο Δινόπουλος βρίσκεται σε μεγαλύτερο υψόμετρο, έτοιμος να επέμβει αλλά δεν έχει ασύρματο στο αεροσκάφος του για να ειδοποιήσει τον Σκαρμπαδώνη.
Τα Τουρκικά F-102 έχουν πιάσει τον Σκαρμπαδώνη απο πίσω και εκτελούν βολές εναντίον του, τις οποίες αν και δεν έχει προσέξει αποφεύγει με τους ελιγμούς αερομαχίας που εκτελούσε και αποφεύγει την κατάρριψη του.
Ο δεύτερος AIM-9 SideWinder είναι ζεστός…
Ο Ιωάννης Δινόπουλος δεν υπήρχε περίπτωση να αφήσει τους Τούρκους να καταρρίψουν τον Σκαρμπαδώνη και γυρνάει αμέσως τα όπλα του Ελληνικού F-5 στο «on», κατεβαίνει ταχέως ύψος και έρχεται ακριβώς πίσω απο τους Τούρκους, που δεν είχαν προσέξει την ύπαρξή του.
Ο Ιωάννης Δινόπουλος σύμφωνα με τον Θωμά Σκαρμπαδώνη, εκτελεί την πρώτη βολή του AIM-9 Sidewinder από το F-5 του, ο οποίος αστοχεί καθώς δεν είχε προλάβει να ζεσταθεί.
Αμέσως μετά όμως, χτυπά με τον δεύτερο AIM-9 ο οποίος είναι ζεστός και χτυπά το ένα από τα δύο Τουρκικά F-102 και έχει ως αποτέλεσμα την κατάρριψη του.
Ο Σκαρμπαδώνης που συνεχίζει να εκτελεί ελιγμούς δεν έχει δει το χτύπημα στο Τουρκικό F-102 και παίρνει εντολή επιστροφής στη βάση τη στιγμή που βλέπει έναν παφλασμό στη θάλασσα και καταλαβαίνει αυτόματα ότι οι Τούρκοι πρέπει να κατέρριψαν τον Ιωάννη Δινόπουλο. Όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι…
Η επιστροφή των Ελληνικών F-5 στην βάση
Το Ελληνικό F-5 με πιλότο των Σκαρμπαδώνη προσγειώνεται πρώτο στην Αεροπορική βάση και ακολουθεί και ο Δινόπουλος που προσγειώνει και αυτός το μαχητικό του.
Με μια μόνο διαφορά, το μαχητικό έχει αδειάσει απο βλήματα αέρος – αέρος και αμέσως γίνεται κατανοητό ότι το ένα απο τα Τουρκικά F-102 ήταν αυτό που έκανε και τον παφλασμό που είδε ο Σκαρμπαδώνης.
Με οδηγίες της στρατιωτικής ηγεσίας το θέμα αποσιωπήθηκε και το ίδιο έκανε αρχικά και η Τουρκία που αργότερα άλλαξε γνώμη και προσπάθησε να πείσει ότι εκείνη την ημέρα έπεσαν δύο Ελληνικά F-5.
Η ταραχή του δεύτερου πιλότου μετά την κατάρριψη
Σύμφωνα με τον Θωμά Σκαρμπαδώνη, ο δεύτερος Τούρκος πιλότος αφού κατάλαβε τι έγινε έχασε τον προσανατολισμό του και έφερε το Τουρκικό μαχητικό πολύ κοντά στην Κόρινθο. Εκεί κατάλαβε ότι πάει αντίθετα και χωρίς καύσιμα επέστρεψε κάνοντας αναγκαστική προσγείωση σε δρόμο στα Τουρκικά παράλια, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί βαριά και να πεθάνει αργότερα.
Η Έρευνά μας και οι πληροφορίες από την Τουρκική μεριά
Παρά τις πληροφορίες που είχε ο Θωμάς Σκαρμπαδώνης για την τύχη του Νο1 και του Νο2 του Τουρκικού σχηματισμού, η έρευνά μας στο NEMESIS HD θα σας παρουσιάσει και μια νέα εκδοχή για την κατάρριψη του F-102.
Σύμφωνα με Τουρκικές πηγές, πιλότοι των μαχητικών F-102 με σειριακούς αριθμούς: 54-1403 και 55-3413, ήταν ο Sıtkı Onur και Vasıf Sayın. Οι Τούρκοι δηλώνουν ότι τα μαχητικά τους όντως βρίσκονταν στην περιοχή και παρουσιάζουν φήμες που αναφέρουν ότι είναι αυτά που έριξαν δύο Ελληνικά F-5.
Οι πληροφορίες όμως των Τούρκων φαίνονται πέρα από αβάσιμες και ξεκάθαρη προσπάθεια διαστρέβλωσης των γεγονότων και νομίζουμε ότι έχουμε ανακαλύψει τον τρόπο που προσπάθησαν να «κουκουλώσουν» το γεγονός.
Τουρκικά μέσα ενημέρωσης που έχουν αναφερθεί στο γεγονός παραδέχονται ότι ένα απο τα F-102 έκανε λάθος και γύρισε χωρίς καύσιμα με αποτέλεσμα να κάνει αναγκαστική προσγείωση σε δρόμο της Μικράς Ασίας, αλλά αναφέρουν ότι ο πιλότος του Vasif Sayin είχε μόνο μικρο-τραυματισμούς.
Το θέμα προκύπτει με τον σειριακό αριθμό του F-102 (54-1403)
Σας θυμίζει κάτι; Φαίνεται ότι την επόμενη μέρα της αερομαχίας 23 Ιουλίου 1974, κατά τη διάρκεια απογείωσης με πιλότο τον İbrahim Çınar, μαχητικό με αυτό τον σειριακό αριθμό, συνετρίβη λόγω τεχνικού προβλήματος και σκοτώθηκε και ο πιλότος του, με Τουρκικές πηγές να αναφέρουν ότι ο Sitki Onur και ο Vasif Sayin προσωπικοί του φίλοι, να βρίσκονται στην κηδεία του Ibrahim Cinar.
Επομένως, το πιο πιθανό είναι ο Sitki Onur να αντικατέστησε στα πρακτικά των πτήσεων της 22 Ιουλίου 1974 τον Ibrahim Cinar, με αποτέλεσμα να δηλωθεί η απώλεια του F-102 ως ατύχημα και όχι κατάρριψη από Ελληνικά F-5.
Ακήρυχτος Πόλεμος στο Αιγαίο
Αυτή είναι μια εκδοχή που πιστεύουμε ότι βγάζει περισσότερο νόημα αν και πάντα οι πληροφορίες μετά από τόσα χρόνια είναι ελάχιστες και χρειάστηκε τεράστια έρευνα από το NEMESIS HD για να βρεθούν τα στοιχεία της αερομαχίας.
Σε καμία περίπτωση δεν ακυρώνουμε την εκδοχή του κ. Σκαμπαρδώνη, απλά υποψιαζόμαστε ότι η τότε στρατιωτική ηγεσία τους πληροφόρησε με τον τρόπο που «έπρεπε» να μάθουν τα πράγματα για να συγκαλύψει την κατάρριψη κατά την διάρκεια της αερομαχίας της 22 Ιουλίου 1974.
Ο αεροπορικός άτυπος πόλεμος δυστυχώς δεν σταμάτησε τότε, αλλά συνεχίζει ως σήμερα με πολλές ακόμα ιστορίες όπως αυτή του Nail Erdogan (Αερομαχία 8 Οκτώβρη 1996) και τη δολοφονία του ήρωα πιλότου της Πολεμικής Αεροπορίας Κώστα Ηλιάκη (23 Μαΐου 2006) να αποτελούν κομμάτι αυτού του ακύρηχτου πολέμου.
Copyright: Απαγορεύεται η αντιγραφή του κειμένου χωρίς άδεια απο το NEMESIS HD.